Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giúp trẻ 3 tuổi vệ sinh tự bảo vệ bản thân

 cá nhân cho trẻ là 1 trong những cách phòng chống dịch bệnh đơn giản và ít tốn kém 
nhất, tạo thói quen vệ sinh cá nhân hàng ngày cho trẻ.
 Thời gian qua, dư luận phản ánh khá nhiều về thực trạng thiếu ý thức của người 
dân trong chiến dịch phòng dịch covid-19. Họ ích kỷ và chỉ nghĩ đến bản thân mình 
mà không nghĩ đến sự nguy hiểm cho tất cả mọi người. Đối với phụ huynh trường 
tôi đa số là nông dân, việc tiếp cận với công nghệ thông tin còn hạn chế nên các cách 
phòng bệnh và các kỹ năng vệ sinh cá nhân hằng ngày đối với trẻ mầm non nói chung 
và trẻ 3 tuổi nói riêng còn rất hạn chế, đối với trẻ đa phần các con chưa ý thức tự bảo 
vệ bản thân để phòng tránh dịch bệnh. Ở trường cũng như ở nhà, các em hầu như 
hoàn toàn thiếu sự sáng tạo, luôn ỷ lại phụ thuộc vào người lớn. Đó chính là lý do 
khiến trẻ không thể phát huy được khả năng tự bảo vệ bản thân mình. Chính vì vậy 
mà tôi luôn mong muốn sẽ giúp trẻ có những kỹ năng và thói quen vệ sinh tốt để tự 
bảo vệ bản thân phối hợp với gia đình tạo nên những đứa trẻ sạch sẽ, tự tin, nhanh 
nhẹn, tích cực, sáng tạo, vững vàng đi trên đôi chân của mình. Do đó, tôi mạnh dạn 
đi sâu nghiên cứu tìm ra “ Một số biện pháp giúp trẻ 3 tuổi vệ sinh tự bảo vệ bản 
thân” để phòng tránh những dịch bệnh nguy hiểm.
II. Mục đích nghiên cứu: 
Mục đích tôi nghiên cứu nhằm tìm ra:“ Một số biện pháp giúp trẻ 3 tuổi vệ sinh tự 
bảo vệ bản thân”.Từ đó giúp trẻ biết được 1 số thói quen vệ sinh cho cá nhân mình, 
biết bảo vệ sức khỏe và phòng chống 1 số dịch bệnh thông thường chân tay miệng 
,thủy đậu cũng như bệnh dịch nguy hiểm như Covid -19 hiện nay. 
III. Thời gian nghiên cứu:
 Thời gian nghiên cứu từ tháng 9 /2020 đến tháng 4 / 2021.
IV. Đối tượng nghiên cứu: 
 Các cháu mẫu giáo bé 3 - 4 tuổi tại trường mầm non nơi tôi giảng dạy .
V. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu: Hướng dẫn số 3065/SGD&ĐT - GDMN ngày 21/09/2021 của sở GD &ĐT 
Hà Nội về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ GDMN năm học 2020-2021.
Hướng dẫn số 3065/SGD&ĐT –GDMN ngày 21/09/2021 của sở GD &ĐT Hà 
Nội về việc hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ GDMN năm học 2020-2021.
Thông tư 12/2019/TT-BGD&ĐT ngày 26/08/2019 của Bộ GD&ĐT ban hành 
chương trình BDTX giáo viên mầm non. Căn cứ vào kế hoạch xây dựng môi trường 
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm.
Căn cứ vào phong trào thi đua “Xây dựng trường mầm non hạnh phúc, lớp học 
hạnh phúc” của BGD ĐT phát động, ngày 22 tháng 7 năm 2008(số 40/2008 CT-
BGD ĐT) yêu cầu tăng cường sự tham gia một cách hứng thú của học sinh trong 
các hoạt động giáo dục của nhà trường và tại cộng đồng, với thái độ tự giác chủ 
động và sáng tạo.
Đặc biệt nghiêm trọng đối với con trẻ cần phải được giáo dục ngay từ đầu. Với sự 
phát triển như vậy đòi hỏi ở mỗi trẻ cần phải có những kỹ năng để xử lý cũng như 
bảo vệ chính bản thân mình. Vậy bảo vệ bản thân là như thế nào?
 Kỹ năng tự bảo vệ bản thân là những hiểu biết của một người về những sự việc 
xung quanh mình cũng như cách để hành động đúng, an toàn đối với sự vật đó. Trẻ 
có kỹ năng bảo vệ bản thân sẽ biết cách làm thế nào để tránh xa những mối nguy 
hiểm hoặc khám phá thế giới trong phạm vi an toàn. Đó là một khái niệm rất chung 
chung mà chương trình kỹ năng cho trẻ mầm non đã nói như vậy.
 Trẻ em là một đối tượng khá nhạy cảm, nhất là đối với trẻ mầm non nếu trẻ được 
tiếp xúc với nền giáo dục tốt thì trẻ sẽ phát triển theo chiều hướng tốt vì vậy ngay từ 
tuổi ấu thơ, trẻ mầm non, đặc biệt là trẻ 3 tuổi đang ở những bước phát triển mạnh 
về nhận thức, tư duy, ngôn ngữ, tình cảm... cần được quan tâm, chăm sóc để trẻ phát 
triển toàn diện.
II. Khảo sát thực thực trạng * Về trẻ: Đặc thù trẻ 3 tuổi còn nhỏ nên việc đưa trẻ vào nề nếp và rèn kỹ 
năng sống cho trẻ còn gặp nhiều khó khăn .Đặc điểm của trẻ 3 tuổi chóng nhớ , mau 
quên , nhanh trán và đang trong giai đoạn khủng hoảng tuổi lên 3.
 Độ tuổi 3 tuổi còn nhỏ nên rất cần sự quan tâm, quá trình hướng dẫn các kỹ 
năng rất tỉ mỉ và phải thường xuyên rèn luyện thì trẻ mới thực hiện được.
 * Về phụ huynh: Phần lớn cha mẹ của các con đều làm nông nghệp nên ít có 
thời gian quan tâm tới con em mình, hơn nữa sự hiểu biết về Mầm Non còn hạn chế, 
nên sự phối hợp giữa giáo viên và phụ huynh để giáo dục kỹ năng vệ sinh cho trẻ là 
rất thấp . Nhiều gia đình 3 tuổi mới cho trẻ đi lớp lên rất nhiều trẻ chưa có kĩ năng 
tự phục vụ , vệ sinh .
 Còn những gia đình khá giả thì nuông chiều khiến con mình không có kỹ năng 
tự phục vụ, nhất là sự nguy hiểm khi dịch Covid -19 vẫn đang điễn ra.
 Từ những thuận lợi và khó khăn trên, tôi mạnh dạn đưa ra 1 số biện giáo dục 
và rèn luyện kỹ năng vệ sinh cho trẻ 3 tuổi góp phần phát triển nhân cách toàn diện 
 3. Số liệu điều tra trước khi thực hiện.
 Tôi đã tiến hành khảo sát lớp tôi với tổng số 17 trẻ. Trong đó có 9 nữ, 8 nam: 4. Biện pháp 4: Tạo môi trường giáo dục kỹ năng vệ sinh cho trẻ.
 5.Biện pháp 5: Phối hợp với phụ huynh, đồng nghiệp để giáo dục kỹ năng vệ sinh 
 cho trẻ.
IV. Những biện pháp thực hiện cụ thể.
 1. Biện pháp 1: Xác định những kỹ năng vệ sinh cơ bản và xây dựng kế 
hoạch giáo dục lồng ghép qua các hoạt động học theo tháng.( Hình ảnh 1)
 Tại sao phải xác định những kỹ năng vệ sinh cơ bản và xây dựng kế hoach giáo 
dục cho trẻ? Vì: 
 Sau khi có kết quả khảo sát trẻ tại lớp mình việc tiếp theo tôi thực hiện là xách 
định những kỹ năng vệ sinh cơ bản cần dạy cho trẻ ở lớp. Như chúng ta đã biết có 
rất nhiều kỹ năng vệ sinh cho trẻ ở lứa tuổi mầm non, nhưng với độ tuổi 3 tuổi đầu 
năm khả năng nhận thức còn hạn chế nên việc lựa chọn kỹ năng dạy vệ sinh cho trẻ 
cần đảm bảo nguyên tắc vừa sức, lấy trẻ làm trung tâm. Việc lựa chọn kỹ năng quá 
khó hay quá dễ sẽ làm ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục đối với trẻ. Chính vì vậy, 
người giáo viên có nhiệm vụ quan trọng là lựa chọn và xác định được các kỹ năng 
cơ bản phù hợp với trẻ 3 tuổi trong trường mầm non. 
 Xây dựng kế hoạch là những công việc cô cần phải nắm được khi dạy trẻ kỹ 
năng vệ sinh như thế nào như trong ngày, trong tuần và trong tháng ra sao để từ đó 
mới đi sâu vào dạy từng kỹ năng dạy cho trẻ nắm rõ được .
 Nghiên cứu tài liệu là tự tìm tòi, tự học hỏi để tìm ra những phương pháp và biện 
pháp tốt khi dạy trẻ, tìm đọc những sách có liên quan đến sự phát triển của trẻ, những 
điều cần cho giáo dục mà chúng ta không thấy, những kinh nghiệm những bài học 
đã được đúc kết và cả các loại sách kỹ năng dành cho trẻ mầm non.Tôi đặc biệt chú 
ý đến kỹ năng vệ sinh cho trẻ như dịch chân tay miệng, sởi, thủy đậu, sốt xuất huyết 
và bây giờ là dịch covid-19. Những dịch bệnh đó ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe và 
sự an toàn của trẻ. Chính vì vậy mà việc tìm tòi, nghiên cứu đi sâu để nắm vững Việc trẻ biết tự vệ sinh chăm sóc là những viên gạch đầu tiên xây dựng nên tính 
tính tự tin, tự lập để ứng phó với những dịch bệnh xung quanh trẻ . 
 Bàn tay là nơi phát tán vi khuẩn nhiều hơn bất cứ bộ phận nào trên cơ thể trẻ. Do 
đó rửa tay đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc đảm bảo vệ sinh, đặc biệt cần 
thiết khi trẻ thường dùng tay bẩn để bốc thức ăn và hầu như không ý thức về việc phải 
rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
 Để rèn cho trẻ thói quen thường xuyên rửa tay đảm bảo vệ sinh, dạy trẻ luôn ghi 
nhớ việc rửa tay khi:
 * Trước khi ăn cơm và sau khi ăn cơm xong
 * Sau khi đi vệ sinh
 * Khi nhặt cơm rơi vào đĩa cần lau tay vào khăn lau tay
 * Sau khi lấy tay để lấy hỉ mũi và hắt hơi
 * Sau khi tay dính bụi bẩn
 * Sau khi vứt rác
 Ví dụ: Trong giờ ăn cơm tôi luôn nhắc các con khi có cơm rơi các con nhặt cơm 
rơi vào đĩa rồi lau tay vào khăn lau tay và cứ lặp đi lặp lại như vậy các con sẽ hình 
thành được thói quen đó. Như bé Nhi nói với tôi : Cô ơi ! Hôm trước con đi ăn liên 
hoan cùng mẹ con có bạn không nhặt thức ăn bỏ vào đĩa, sau đó con đã bảo bạn nhặt 
lên và lau tay như cô bảo con hàng ngày trong lúc ăn cơm ạ. Cô mỉm cười và khen 
con rất ngoan đã biết giúp bạn .
 Nếu như không có xà phòng trong nhà cũng như không thể diệt trùng và sát 
khuẩn thì bạn chỉ cần đảm bảo rằng trẻ rửa tay với xà phòng thường và nước sạch là 
được. Hay dạy trẻ cách thoa kỹ, chà và rửa tay trong 15 giây hoặc lâu hơn thế. Sau 
đó, trẻ cần phải dùng 1 chiếc khăn sạch để lau khô tay.
 Ngoài ra còn hướng dẫn trẻ rửa tay với nước rửa tay khô để đảm bảo khi dịch 
bệnh tới. thực hiện kỹ năng này rất thành thạo và đúng các bước, với thành quả trên tôi rất 
vui vì mình đã giáo dục cho các con thêm 1 kỹ năng vệ sinh nữa.
 Ví dụ: Trong giờ đi vệ sinh, trẻ lớp tôi luôn xin phép cô trước khi đi và đi đúng 
nơi quy định, đi xong các con luôn rửa tay sạch rồi mới vào lớp.
 Kết quả là: 
 Tất cả những kỹ năng và thói quen đó đã được học sinh của lớp tôi thực hiện 
thường xuyên không cần nhắc nhở. Ngay cả ở nhà bố mẹ các bạn ấy cũng nói: ‘‘Cháu 
tự rửa tay trước khi ăn cô ạ. Để con tự xúc cơm ăn. Thậm chí nhắc bố mẹ rửa tay, 
nhắc đeo khẩu trang nữa. Không biết cô có cách gì mà cháu nhớ vậy'’. Những câu 
nói đó của phụ huynh làm tôi vui sướng vô cùng, tôi nghĩ tất cả những kỹ năng đó 
sẽ trang bị cho trẻ và là hành trang giúp trẻ mạnh dạn, tự tin, an toàn ở mọi lúc, mọi 
nơi.
3. Biện pháp 3: Nghiên cứu tìm tòi các bài thơ, bài hát ,ca dao, vè, đồng dao 
nhằm gây hứng thú và giáo dục kỹ năng vệ sinh cho trẻ .( Hình ảnh 3)
 Biện pháp này giúp trẻ hứng thú hơn với trò chơi đồng thời kỹ năng vệ sinh được 
cô lồng ghép trong lời thơ một cách nhẹ nhàng .
 * Trẻ học kỹ năng hợp tác 
 * Bài thơ : Cô dạy .
 Mẹ ,mẹ ơi cô dạy Mẹ , mẹ ơi cô dạy
 Phải giữ sạch đôi tay Cãi nhau là không vui 
 Bàn tay mà dây bẩn Cái miệng nó xinh thế
 Sách áo cũng bẩn ngay Chỉ nói lời hay thôi
 Thông qua bài thơ giáo dục trẻ phải biết giữ gìn đôi bàn tay sạch sẽ, nói những lời 
hay ý đẹp cũng như sự tự tin và tính tự lập của trẻ 
 Với những vần thơ mộc mạc, giản dị , nhưng chứa đựng những lỗi niềm mà tôi 
muốn giáo dục các con hàng ngày. Cô lồng ghép các kỹ năng rửa mặt, đánh răng,