SKKN Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 3-4 tuổi trong Trường Mầm non Hoa Hồng

 MỤC LỤC
STT Nội dung Trang
1 I. Đặt vấn đề 3
 1. Lý do chọn đề tài
 2.Mục đích của SKKN 4
 3.Đối tượng nghiên cứu của SKKN 5
 4. Phạm vi nghiên cứu của SKKN 5
 II. Giải quyết vấn đề (Nội dung giải pháp, cải tiến). 6
 1. Một số vấn đề lý luận về giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 6
 em trong trường mầm non
 1.2. Hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho trẻ em trong 6
 2 trường mầm non.
 2. Thực trạng giáo dục kĩ năng sống cho trẻ em trong trường 7
 mầm non
 2.1. Thuận lợi 8
 2.2. Khó khăn 9
 3. Các biện pháp đã tiến hành. 10
 3.1. Xây dựng hệ thống kỹ năng phù hợp độ tuổi và điều 10
 kiện địa phương để dạy trẻ.
 3.2. Dạy các kỹ năng sống cho trẻ thông qua các hoạt động. 12
 3.3 Hoạt động tập thể 13
 3.4 Dạy kỹ năng sống cho trẻ ở mọi lúc, mọi nơi. 14
 3.5 Tuyên truyền với phụ huynh cách dạy trẻ kỹ năng sống 15
 trong gia đình.
 4. Hiệu quả SKKN 17
3 III. Kết luận, kiến nghị 20
4 IV. Phụ lục ảnh minh họa 22
 2 cụ thể như ứng phó với nhiều tình huống, cách giao tiếp, cách ứng xử với mọi 
người và đặc biệt là cách giải quyết những mâu thuẫn trong các mối quan hệ và 
thể hiện bản thân một cách tích cực.
 Ở các nước trên thế giới, từ nhiều năm qua giáo dục kỹ năng sống được 
đưa vào chương trình giảng dạy và được coi như một bộ môn. Những năm học 
gần đây Bộ Giáo dục và Đào tạo đưa nội dung giáo dục kỹ năng sống vào một 
số trường mầm non và tiểu học để dạy thí điểm, với phương châm dạy học hướng 
vào học sinh, lấy học sinh làm trung tâm, học sinh chủ động tham gia và lĩnh 
hội kiến thức một cách thoải mái thông qua phong trào thi đua xây dựng 
“Trường học thân thiện học sinh tích cực” với yêu cầu tăng cường sự tham gia 
một cách hứng thú của học sinh trong các hoạt động của nhà trường và tại cộng 
đồng với thái độ tự giác, chủ động và ý thức sáng tạo.
Xuất phát từ những lí do trên, tôi đã chọn nghiên cứu và áp dụng đề tài: “Một 
số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi trong trường 
mầm non”, để áp dụng trong năm học 2019 - 2020 này. Với đề tài trên tôi muốn 
giúp trẻ có những kĩ năng ban đầu về cuộc sống, có những kinh nghiệm sống, 
biết được những điều nên làm và không nên làm giúp trẻ tự tin, chủ động và biết 
cách xử lý các tình huống trong cuộc sống, khơi gợi khả năng tư duy sáng tạo 
của trẻ, đặt nền tảng cho trẻ trở thành người có trách nhiệm và có cuộc sống hài 
hòa trong tương lai.
2. Mục đích của sáng kiến kinh nghiệm:
Nghiên cứu tìm ra các biện pháp nhằm giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 3 -4 tuổi. 
Từ đó đưa ra một số biện pháp nhằm giúp trẻ tự tin, mạnh dạn, có kĩ năng giáo 
tiếp và kĩ năng xử lý tình huống trong mọi lúc, mọi nơi cuộc sống của trẻ.
3. Đối tượng nghiên cứu của SKKN:
Trẻ 3 -4 tuổi trong trường mầm non
4. Phạm vi nghiên cứu của SKKN:
Đưa ra một số biện pháp nhằm giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 3 -4 tuổi trong 
trường mầm non
 4 ứng xử các tình huống trong cuộc sống, khơi gợi khả năng tư duy, sáng tạo của 
trẻ, đặt nền tảng cho trẻ trở thành người có trách nhiệm và có cuộc sống hài hòa 
trong tương lai.
 Trong cuộc sống hiện nay, thế hệ trẻ thường xuyên chịu tác động đan xen 
của những yếu tố tích cực và tiêu cực, luôn được đặt vào hoàn cảnh phải lựa 
chọn những giá trị, phải đương đầu với những khó khăn, thách thức, những áp 
lực tiêu cực. Thiếu kỹ năng sống, trẻ dễ bị lôi kéo vào các hành vi tiêu cực, lối 
sống ích kỉ, thực dụng, dễ bị phát triển lệch lạc về nhân cách.
 Đặc biệt, lứa tuổi mầm non, là giai đoạn nền tảng trong quá trình phát triển 
của mọi cá nhân. Ở độ tuổi này, trẻ cần được giáo dục kỹ năng sống ở cả gia 
đình và trường mầm non. Điều này giúp trẻ an toàn, khỏe mạnh, tự lực, tự tin, 
giàu sáng tạo, sẵn sàng đứng trước cuộc sống. Tuy nhiên, do đặc thù của lứa 
tuổi nên khả năng nhận thức của trẻ còn có nhiều hạn chế, trẻ dễ nhớ, dễ quên 
và hay hành động theo ý muốn. Vì vậy, dạy những kỹ năng sống cho trẻ chỉ là 
những bước đầu giúp trẻ có các kỹ năng như: Biết về bản thân mình, mạnh dạn 
tự tin, kỹ năng giao tiếp, tự phục vụ bản thân, biết hợp tác chơi với các bạn, kỹ 
năng thích nghi với môi trường,... Để trẻ có được những kỹ năng ở lứa tuổi này, 
cô giáo cần nhẹ nhàng, linh hoạt, sáng tạo, lồng ghép các hoạt động để truyền 
thụ các kỹ năng cho trẻ. Ngoài ra cô giáo nên trang bị cho trẻ kiến thức; giúp trẻ 
có ý thức và niềm tin để thay đổi. Trẻ phải được thực hành để có kỹ năng. Trẻ 
cần được hướng dẫn, vận dụng kỹ năng vào các sinh hoạt thường ngày của trẻ. 
Điều quan trọng nhất là những kỹ năng này trở thành một thói quen tốt.
2. Thực trạng giáo dục kĩ năng sống cho trẻ trong trường mầm non:
2.1 Đặc điểm tình hình:
Trường có 9 lớp chia làm 2 điểm. Với tổng số cán bộ giáo viên, nhân viên gồm 
24 người. Cả 2 điểm trường đều được Ban Giám hiệu quan tâm sửa chữa. Các 
lớp khang trang thoáng, mát, xanh, sạch đẹp. Xây dựng môi trường lớp học 
thân thiện, luôn lấy trẻ làm trung tâm. Các lớp tạo các góc mở hợp lý. Có đầy 
đủ các đồ dùng, học liệu. Đặc biệt có góc phát triển và giáo dục kĩ năng sống 
 6 * Về bản thân: Do đặc thù của giáo viên mầm non, thời gian làm việc trên 
lớp trong ngày và trong tuần nhiều, thời gian dành cho sưu tầm tài liệu, sáng tạo 
đồ dùng,... còn hạn chế.
 Từ những thuận lợi và khó khăn trên tôi đã mạnh dạn đưa ra một số biện 
pháp dạy kỹ năng sống cho trẻ như sau:
 3. Các biện pháp đã tiến hành:
 3.1. Biện pháp 1: Xây dựng hệ thống kỹ năng phù hợp độ tuổi và điều 
kiện địa phương để dạy trẻ.
 3.1.1: Mục đích, ý nghĩa của biện pháp:
 Kỹ năng sống là khả năng biết làm, biết thực hiện việc gì đó một cách tự 
giác, thành thạo trong mọi hoàn cảnh. Vì vậy, có người nói: Dạy trẻ kỹ năng 
sống như vậy có quá sớm không, trẻ có thực hiện được không?.. Theo tiến sĩ 
Nguyễn Thị Thu Cúc chuyên gia tư vấn của ABS training cho biết "Kỹ năng 
sống không phải là những gì quá cao siêu, phức tạp. Việc giáo dục kỹ năng sống 
cho trẻ em bao gồm những nội dung hết sức đơn giản, gần gũi với trẻ là những 
kiến thức tối thiểu để các em có thể tự lập ”.
 Học kinh nghiệm sống với trẻ chẳng bao giờ là sớm, có hàng trăm kỹ năng 
sống cần thiết với trẻ. Tùy theo lứa tuổi và điều kiện sống của trẻ để chọn ra nội 
dung chương trình dưới nhiều hình thức khác nhau. Người giáo viên phải có 
nhiệm vụ quan trọng để lựa chọn, xác định được các kỹ năng cơ bản phù hợp 
với lứa tuổi và điều kiện sinh hoạt của từng địa phương.
3.1.2 Nội dung của biện pháp;
 Để việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ đạt hiệu quả, tôi đã học hỏi, tham 
khảo những nội dung giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mầm non, chọn lọc, lựa 
chọn những kỹ năng sống phù hợp với lứa tuổi của trẻ và đặc điểm cụ thể của 
nhà trường. Trên cơ sở đó, tôi đưa các nội dung và kế hoạch giáo dục của năm 
học, tháng, tuần, ngày theo mức độ từ dễ đến khó. Bên cạnh đó tôi luôn duy trì 
tổ chức rèn các kỹ năng đã học cho trẻ.
3.1.3: Cách thức tổ chức thực hiện biện pháp:
 Là một giáo viên mầm non, hàng ngày trực tiếp chăm sóc giáo dục trẻ, 
 8 dép đồng thời trẻ cũng biết được vị trí cất giày dép của mình cũng có ký hiệu
 Khi trẻ tự cất ba lô, trẻ biết được quy trình để cất ba lô, biết đó là ngăn tủ 
để đựng đồ dùng cá nhân của mình hàng ngày. Tại đó, có dán tên và ký hiệu để 
trẻ dễ nhớ và nhận ra tủ của mình.
 Khi đón, trả trẻ tôi cũng dạy trẻ một số kỹ năng giao tiếp lễ phép: Khoanh 
tay chào cô giáo, bố mẹ hay người đưa đón. Nếu như trước kia việc rèn luyện 
kỹ năng sống cho trẻ chỉ là những câu nói chung chung thì hiện nay được thay 
thế bằng những hình ảnh cụ thể mang tính thẩm mỹ và giáo dục cao. Mà cụ thể 
là những đoạn video, những hình ảnh có hành vi đúng sai các đoạn clip hướng 
dẫn thực hiện các kỹ năng. Trẻ rất hứng thú và đặc biệt trẻ đã được học những 
điều gần gũi với cuộc sống một cách nhanh nhất.
 Giáo dục thói quen tốt, những kỹ năng cần thiết, định hướng hình thành 
nhân cách cho trẻ mọi nơi, mọi lúc trong thời gian trẻ ở trên lớp. Tuy nhiên để 
trẻ có thể thực hiện được những kỹ năng thì cần có sự hướng dẫn của cô giáo. 
Vì thế tôi đã xây dựng kế hoạch dành riêng 1 buổi chiều trong tuần, rèn kỹ năng 
sống và kỹ năng tự phục vụ cho trẻ vào.
 Ngoài việc dạy và rèn kỹ năng trong hoạt động buổi chiều tôi còn dạy rèn 
kỹ năng thông qua các hoạt động học trên lớp.
 Ví dụ 1: Với giờ thể dục khi trẻ học “ chuyền bóng theo hàng dọc”.
 Trong khi thực hiện bài khởi động trẻ tôi rèn cho trẻ kỹ năng xếp hàng, 
tôn trọng kỷ luật, không xô đẩy nhau và giữ khoảng cách với bạn khi chạy.
 Bài vận động tôi rèn cho trẻ biết chờ đợi khi đến lượt mình, khi trò chơi 
biết phối hợp với bạn để chuyền bóng cho nhanh không bị rơi, tôi lại nhấn mạnh 
giáo dục trẻ kĩ năng hợp tác.
 Trẻ mầm non với đặc tính: “Học mà chơi, chơi mà học”. Chơi là một trong 
các hoạt động học tập của trẻ và có tác dụng to lớn đối với sự phát triển toàn 
diện về nhân cách con người. Thông qua hoạt động vui chơi còn hình thành ở 
trẻ những chức năng tâm lý, những cơ sở ban đầu của nhân cách con người. Việc 
học qua chơi khiến trẻ cảm thấy thích thú, trẻ cảm thấy việc tiếp thu kiến thức 
sẽ nhẹ nhàng thoải mái mà không bị gò bó. Vì vậy, tôi luôn cố gắng tạo các tình 
 10