SKKN một số biện pháp giáo dục kỹ năng tự lập, tự phục vụ cho trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi trong trường mầm non

 Đề tài: Một số biện pháp giáo dục kỹ năng tự lập, tự phục vụ cho trẻ mẫu giáo 
 bé 3 - 4 tuổi trong trường mầm non
nó phụ thuộc vào cách tổ chức hoạt động giáo dục của trường, lớp mầm non. 
Nếu hoạt động giáo dục còn cứng nhắc, ôm đồm về kiến thức sẽ không phát huy 
được hiệu quả của nó.
 Ngày nay, khi xã hội phát triển một cách mạnh mẽ, song song với việc 
phát triển về tri thức thì vấn đề phát triển về kỹ năng sống, kỹ năng tự lập, kỹ 
năng tự phục vụ lại vô tình bị tụt lùi. Không khó để chúng ta bắt gặp những cảnh 
bố mẹ chăm bẵm con từng ly, từng tý từ vệ sinh cá nhân, mặc quần áo, thậm chí 
là bón cho còn từng miếng một. Chính những việc làm đó của người lớn đã vô 
tình làm mất dần đi những kỹ năng cơ bản của một đứa trẻ.
 Xuất phát từ những vấn đề đó, tôi luôn chăn trở tìm ra những biện pháp 
làm sao để trẻ có thói quen tự lập, tự phục vụ. Đặc biệt ở lứa tuổi mẫu giáo bé 3 
- 4 tuổi mà tôi đang trực tiếp giảng dạy, nhằm giúp trẻ có kỹ năng tự lập, tự phục 
vụ trong mọi công việc hàng ngày, phù hợp với lứa tuổi và sự phát triển của trẻ. 
Để trẻ bước đầu có được kỹ năng tự lập, tự phục vụ không chỉ ở trường mà còn 
cả ở gia đình và ngoài xã hội, vì vậy tôi mạnh dạn đưa ra ý kiến của mình về 
“Một số biện pháp giáo dục kỹ năng tự lập, tự phục vụ cho trẻ mẫu giáo bé 3 - 4 
tuổi trong trường Mầm non”. 
 II. Mục đích nghiên cứu đề tài:
 Tìm ra những biện pháp giáo dục kỹ năng tự lập, tự phục vụ cho trẻ mẫu 
giáo bé 3 - 4 tuổi trong trường mầm non để phù hợp với sự phát triển toàn diện 
của trẻ và đáp ứng nhu cầu hiện nay.
 III. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu và giả thuyết khoa học:
 1. Đối tượng nghiên cứu: Các cháu lớp 3 - 4 tuổi C2 (tổng số 40 cháu) 
 2. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu: 
 Địa điểm: Lớp mẫu giáo bé 3 - 4 tuổi C2. 
 Thời gian nghiên cứu: 
 - Tháng 8 đọc và nghiên cứu tài liệu có liên quan đến đề tài.
 - Tháng 9 khảo sát tình hình trẻ trên lớp.
 - Tháng 10 đến tháng 3 thực nghiệm trên các hoạt động hàng ngày.
 - Tháng 4 đánh giá kết quả.
 IV. Nhiệm vụ nghiên cứu
 - Nghiên cứu thực trạng việc tự lập của trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi trong 
trường mầm non.
 - Nghiên cứu một số biện pháp giáo dục kỹ năng tự lập cho trẻ mẫu giáo bé 
 3 - 4 tuổi trong trường mầm non.
 - Sau đánh giá kết quả và rút ra bài học kinh nghiệm.
 V. Phương pháp nghiên cứu:
 2/29
 Đề tài: Một số biện pháp giáo dục kỹ năng tự lập, tự phục vụ cho trẻ mẫu giáo 
 bé 3 - 4 tuổi trong trường mầm non
trẻ. Đó cũng là cách giúp trẻ vận động suy nghĩ, sáng tạo và tự tin thực hiện một 
số các kỹ năng tự lập.
 II. CỞ SỞ THỰC TIỄN
 Trường Mầm non - nơi tôi tham gia công tác. Là một trong những ngôi 
trường có số lượng trẻ đông nhất trong toàn thị xã; là một xã thuần nông, địa hình 
bán sơn địa, kinh tế chậm phát triển. Nhưng vượt lên trên mọi khó khăn, nhà trường 
luôn cố gắng hoàn thành tốt nhiệm vụ về mọi mặt từ công tác chăm sóc nuôi 
dưỡng, giáo dục, thi đua dạy tốt tới các phong trào chung của toàn thị xã.
 Trường tôi gồm có 3 khu, với tổng số học sinh là 1011 trẻ. Có tổng số 24 
nhóm lớp. Khối mẫu giáo bé của tôi có 6 nhóm lớp với tổng số là 248 trẻ, trong đó 
lớp tôi có 40 học sinh, bản thân tôi và các giáo viên trong lớp luôn muốn tạo cho trẻ 
một môi trường giáo dục tốt nhất, giúp các con mạnh dạn, tự tin, biết quan tâm chia 
sẻ, biết tự lập tự cường, biết khẳng định vai trò của mình thông qua tất cả các hoạt 
động trong ngày, tạo nền tảng vững chắc cho tương lai sau này.
 Năm học này, tôi được phân công đứng lớp mẫu giáo bé 3 - 4 tuổi. Hầu 
hết trẻ có bố mẹ làm thuần nông nên việc quan tâm tới con còn nhiều hạn chế, 
nếu có quan tâm thì lại là sự quan tâm thái quá. Đa số phụ huynh chưa xác định 
được việc giáo dục kỹ năng tự lập cho trẻ là rất cần thiết. Vậy nên thời gian đầu 
nhận lớp, đa số trẻ đến lớp chưa có nề nếp, ra vào lớp tự do, không biết cất đồ 
dùng ba lô, giày dép ở đâu, không biết cất xếp gọn gàng sau khi chơi, không biết 
tự đi vệ sinh như thế nào, rụt rè và thụ động trong các hoạt động khác. Chỉ có 
một vài bạn tự tin trong hành động và giao tiếp với cô và các bạn. 
 III. THỰC TRẠNG CỦA VẤN ĐỀ TRƯỚC KHI THỰC HIỆN:
 1. Khảo sát thực tế:
 Trường tôi là một trường nằm trong khu vực nông thôn với địa bàn dân cư 
khá rộng. Năm học 2017 - 2018 này, lớp tôi có 40 trẻ, trong đó có 13 trẻ nữ và 
27 trẻ nam. Do ở lứa tuổi mẫu giáo bé và phần lớn là cháu mới ra lớp nên chưa 
có ý thức, thói quen trong sinh hoạt hàng ngày.
 Nguồn kinh phí để mua sắm đồ dùng, trang thiết bị để phục vụ cho các 
hoạt động còn hạn hẹp.
 2. Số liệu điều tra trước khi thực hiện:
 Để phục vụ tốt cho việc nghiên cứu đề tài tôi đã khảo sát một số kĩ năng 
cơ bản, các chỉ số phát triển trẻ 3 - 4 tuổi, cụ thể như sau:
 Số trẻ: 40 trẻ (Trong đó số trẻ nam: 27 trẻ, số trẻ nữ: 13 trẻ)
 Sức khỏe của trẻ phát triển tương đối tốt, lớp có 02 giáo viên phụ trách chung.
 2.1. Thuận lợi:
 4/29
 Đề tài: Một số biện pháp giáo dục kỹ năng tự lập, tự phục vụ cho trẻ mẫu giáo 
 bé 3 - 4 tuổi trong trường mầm non
 Đạt Chưa đạt
 Nội dung khảo sát Số 
 Số 
 % lượn %
 lượng
 g
 Biết tự cất, lấy đồ dùng khi đến lớp và ra về 10 25 30 75
 Biết tự cầm thìa xúc ăn cơm 14 35 26 65
 Biết tự lấy cốc uống và cất đúng nơi quy định 10 25 30 75
 Biết tự đi vệ sinh khi có nhu cầu 20 50 20 50
 Biết cất, xếp đồ dùng, đồ chơi vào nơi quy định 9 22,5 31 77,5
 Biết tự rửa tay với xà phòng 10 25 30 75
 Biết bỏ rác vào thùng quy định 14 35 26 65
 Biết tự cởi, mặc quần áo 4 10 36 90
 Biết tự đi giày, dép 11 27,5 29 72,5
 Biết tự xúc miệng bằng nước muối sau khi ăn 14 35 26 65
 Biết chào hỏi người lớn tuổi 20 50 20 50
 Biết giúp đỡ cô khi được yêu cầu 7 17,5 33 82,5
 Biết tự đi lên xuống cầu thang 13 32,5 17 67,5
 Biết tự lau mặt, gấp khăn của mình 8 20 32 80
 Trẻ tự tin làm một số việc 4 10 36 90
 Biết gọi người giúp đỡ khi cần 4 10 36 90
 IV. CÁC BIỆN PHÁP THỰC HIỆN:
 Hiện nay, nhất là đang trong thời kỳ đổi mới toàn diện về nội dung, hình 
thức, phương pháp tổ chức các hoạt động giáo dục trẻ mầm non, vấn đề giáo dục 
kỹ năng tự lập, tự phục vụ cho trẻ đã được quan tâm nhiều hơn. Vì vậy, từ nhiều 
năm nay, các nhà khoa học đi sâu nghiên cứu sự phát triển khả năng tự lập của 
trẻ và kết luận: Những trẻ có tính tự lập sớm, khi lớn lên trẻ sẽ tự xây dựng lấy 
cuộc sống cho mình mà không ỷ lại vào người khác. Chính vì vậy giáo dục kỹ 
năng tự lập, tự phục vụ cho trẻ mầm non nhằm giúp trẻ phát huy khả năng tự 
lập, trẻ biết được những điều nên làm và không nên làm, giúp trẻ tự giác, tự tin 
thể hiện được khả năng, năng lực của mình từ đó làm cơ sở cho sự hình thành 
nhân cách của trẻ giúp trẻ phát triển một cách toàn diện sau này.
 1. Biện pháp 1: Tìm hiểu về đặc điểm tâm sinh lý, khả năng của lứa 
 tuổi:
 1.1: Tâm sinh lý lứa tuổi.
 Để có những biện pháp giáo dục kĩ năng tự lập cho trẻ mẫu giáo bé mà tôi 
đang phụ trách. Ngay từ khi nhận lớp, tôi đã tìm hiểu về tâm sinh lý, về khả 
 6/29
 Đề tài: Một số biện pháp giáo dục kỹ năng tự lập, tự phục vụ cho trẻ mẫu giáo 
 bé 3 - 4 tuổi trong trường mầm non
 ( Hình ảnh: Trẻ cố tình không làm theo hướng dẫn của cô)
 1.2: Khả năng của lứa tuổi.
 Nếu giáo viên không biết được đặc điểm tâm, sinh lý của trẻ thì không thể 
biết được trẻ đó có khả năng làm được những công việc gì, đã phù hợp với lứa 
tuổi của trẻ hay chưa. Liệu rằng có vừa sức với trẻ không? Hay những việc đó là 
nặng nhọc đối với trẻ. Để từ đó cô lựa chọn những kỹ năng phù hợp nhất cho trẻ 
thực hiện.
 Tôi luôn để các câu hỏi, câu nói mở đối với trẻ trong mọi tình huống và 
trường hợp. Không áp đặt hay yêu cầu trẻ làm khi trẻ không cảm thấy thoải mái, 
tùy cho trẻ chọn lựa khả năng của mình thích hợp thực hiện hoạt động đó như 
thế nào.
 Ví dụ: Sau khi kết thúc giờ hoạt động tôi luôn khuyến khích động viên trẻ 
giúp cô theo khả năng của mình và cho trẻ chọn công việc phù hợp với trẻ. Có 
trẻ thì cất ghế, trẻ cất sách, trẻ cất bút
 (Hình ảnh: Trẻ tự chọn công việc vừa sức)
 8/29
 Đề tài: Một số biện pháp giáo dục kỹ năng tự lập, tự phục vụ cho trẻ mẫu giáo 
 bé 3 - 4 tuổi trong trường mầm non
 Và theo tôi, để trẻ có được kỹ năng tự lập, tự phục vụ thì cô cần có quy 
 trình nhất định để thực hiện kế hoạch một cách dễ dàng mà mang lại hiệu 
 quả không nhỏ.
 1.Cung cấp kỹ năng.
 2. Tạo nhiều cơ hội cho trẻ được luyện tập. 
 3. Hình thành thói quen.
 4. Vận dụng linh hoạt vào các hoạt động. Đảm bảo quy tắc từ dễ đến khó 
cho trẻ thực hiên. 
 3. Biện pháp 3. Lựa chọn hình thức tổ chức.
 3.1. Trải nghiệm. thực hành.
 Trẻ có thể học được rất nhiều điều từ một hoạt động tưởng chừng như đơn 
giản nếu như chúng ta biết cách tổ chức các hoạt động để tạo sự hứng thú và 
khác biệt đối với trẻ. Qua thực hành trải nghiệm, trẻ sẽ có thể dần hình thành kĩ 
năng tự học, tự tìm hiểu và khám phá. Việc tự xây dựng hiểu biết cho mình giúp 
trẻ hiểu sâu sắc bản chất của sự vật hiện tượng và ghi nhớ lâu những điều thu 
nhận được. Góp phần không nhỏ để trẻ hoàn thiện dần những kĩ năng thực hiện 
công việc và sự khéo léo của đôi bàn tay, sự phối hợp nhịp nhàng giữa tay và 
mắt. Phát triển khả năng sáng tạo thông qua các hoạt động tạo hình, và thể hiện 
nét biểu cảm riêng của mình vào mỗi sản phẩm. Có khả năng tập trung thực hiện 
và hoàn thành công việc đến cùng mà không cảm thấy mệt mỏi nhờ những trải 
nghiệm thú vị. Trẻ học được cách hợp tác và hỗ trợ lẫn nhau và sự phân công 
trong công việc làm cho bé có sự chủ động cá nhân, trong khi vẫn đảm bảo công 
việc chung của nhóm. Học được trình tự công việc: từ khâu chuẩn bị, thực hiện 
cho đến kết thúc.
 (Hình ảnh: Trẻ được tham gia trải nghiệm tô sơn cho ngôi nhà)
 10/29