SKKN Một số biện pháp giáo dục thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi

 Một số biện pháp giáo dục thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ mẫu 
 giáo 3 – 4 tuổi 
sinh và hành vi văn minh mới bắt đầu hình thành nên chưa được bền vững đối 
với trẻ. Vì vậy, nếu không được luyện tập, củng cố thì những thói quen vệ sinh 
và hành vi văn minh của trẻ sẽ dần mất đi hoặc bị sai lệch. Chính vì vậy, các 
thói quen vệ sinh và hành vi văn minh đó được hình thành ở giai đoạn trẻ mẫu 
giáo 3 - 4 tuổi cần phải được giáo dục, rèn luyện, củng cố . Đây là một việc làm 
có ý nghĩa to lớn trong việc củng cố cho trẻ những kỹ năng vệ sinh đơn giản 
trong công tác vệ sinh, tự vệ sinh cho bản thân. Đồng thời giúp trẻ rèn luyện một 
số phẩm chất đạo đức quan trọng như: tính tự giác, tính kiên trì, tính độc lập ... 
góp phần làm cho các thói quen vệ sinh và hành vi văn minh trở nên bền vững 
đối với trẻ, trở thành nhu cầu trong cuộc sống hàng ngày của trẻ. Từ đó góp 
phần bảo vệ và tăng cường sức khoẻ cho trẻ, giúp trẻ hăng hái tham gia tất cả 
các hoạt động khác đạt hiệu quả, nhằm hoàn thiện và phát triển nhân cách cho 
trẻ.
 Trong thực tiễn giáo dục mầm non hiện nay, việc giáo dục thói quen vệ 
sinh và hành vi văn minh cho trẻ 3 - 4 tuổi đó có nhiều sáng kiến kinh nghiệm 
với những biện pháp khá hữu ích, đồng thời cũng đã được các giáo viên ở các 
trường mầm non thực hiện dưới nhiều hình thức khác nhau. Tuy nhiên hiệu quả 
giáo dục thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi ở một 
số trường mầm non hiện nay chưa cao do nhiều nguyên nhân khác nhau. Một 
trong những nguyên nhân đó là giáo viên chưa sử dụng các biện pháp một cách 
hợp lý.
 Từ những lý do trên, tôi mạnh dạn lựa chọn sáng kiến kinh nghiệm “Một 
số biện pháp giáo dục thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ mẫu giáo 
3 - 4 tuổi ” làm đề tài nghiên cứu của mình với mong muốn có thể đưa ra một số 
biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả của công tác này.
1.2. Phạm vi áp dụng đề tài:
 Do điều kiện và thời gian nên đề tài chỉ tập trung nghiên cứu đề xuất một 
số biện pháp nhằm nâng cao công tác giáo dục thói quen vệ sinh và hành vi văn 
minh cho trẻ mẫu giáo 3 – 4 tuổi ở trường chúng tôi.
 2. PHẦN NỘI DUNG.
 Năm học: 2018 - 2019 Một số biện pháp giáo dục thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ mẫu 
 giáo 3 – 4 tuổi 
 Giáo viên phải phụ trách các cháu từ sáng sớm cho đến chiều tối nên thời gian 
khá vất vả, bận rộn.
 Các cháu là con em nông dân nên thời gian và vốn hiểu biết về chăm sóc cho 
trẻ và giáo dục cho trẻ vệ sinh và hành vi văn minh là rất hạn chế. 
 Các bậc phụ huynh ( có thể là các mẹ) một phần do bận rộn với công việc, một 
phần còn xem nhẹ vấn đề vệ sinh và giáo dục vệ sinh cho các cháu nên tình 
trạng nhiều cháu đến lớp chân tay còn bẩn, không đánh răng, không rữa mặt ...
 CSVC phục vụ cho việc học tập – ăn - ngủ còn hạn chế như trang thiết bị, đồ 
chơi phục vụ cho trẻ, diện tích phòng học, phòng chơi... nên phần nào ảnh 
hưởng đến môi trường sinh hoạt của các cháu.
 Những năm gần đây, tình trạng nhiều bệnh lây qua đường hô hấp, bệnh 
về chân - tay - miệng phát triển và lây lan nhanh trong các nhà trường, đặc biệt 
là trường mầm non. Nhưng ý thức vệ sinh cho các cháu trước khi đến trường lại 
chưa được các bậc phụ huynh chú trọng và quan tâm.
 Ngay từ đầu năm học tôi đã tiến hành điều tra thực tiễn các nội dung vệ 
sinh của trẻ để năm bắt tình hình và có kế hoạch giáo dục thói quen vệ sinh và 
hành vi văn minh cho trẻ cụ thể như sau.
 Chưa tham gia 
 TT Nội dung Thành thạo Lúng túng hoạt động
1 Có thói quen vệ sinh 20/34 = 59% 8/34= 23 % 7/34 = 20 %
2 Sắp xếp đồ dùng, đồ 20/34 = 59 % 8/34 = 23% 7/34 = 20 %
 chơi đúng nơi quy định
3 Biết vệ sinh cá nhân 20/34= 59 % 8/34 = 23 % 7/43 = 20 %
 Tuy còn gặp nhiều khó khăn trong việc giáo dục vệ sinh thói quen vệ sinh và 
hành vi văn minh cho trẻ . Nhưng với lòng nhiệt huyết yêu nghề mến trẻ, tận 
tuỵ với công việc, luôn coi trẻ như con đẻ của mình, thực sợ là người mẹ thứ 2 
của trẻ. Nên tôi luôn tìm tòi những biện pháp đúng đắn thiết thực tích cực để 
đưa vào nội dung chăm sóc giáo dục trẻ có thói quen vệ sinh và hành vi văn 
minh. Sau đây là một số nội dung biện pháp giáo dục thói quen vệ sinh và hành 
vi văn minh cho trẻ mà tôi lựa chọn và sử dụng có hiệu quả thiết thực nhất.
 Năm học: 2018 - 2019 Một số biện pháp giáo dục thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ mẫu 
 giáo 3 – 4 tuổi 
 2.2. Biện pháp 2: Giáo dục thói quen vệ sinh và hình thành hành vi văn 
minh cho trẻ thông qua hoạt động hàng ngày. 
 Để có một môi trường học tập đảm bảo sạch sẽ, an toàn, văn minh góp phần 
giữ gìn và nâng cao sức khoẻ cho trẻ thì môi trường đó phải là môi trường thực 
sự được tạo dựng từ thái độ, ý thức chung của cô và trẻ. Là lứa tuổi mẫu giáo thì 
ý thức, hành động, việc làm, thái độ... đối với công tác vệ sinh của các cháu là 
chưa cao. Chính vì vậy, công tác giáo dục vệ sinh, hành vi văn minh cho trẻ rất 
được tôi chú trọng. Ngay từ đầu năm học, bên cạnh giới thiệu cho trẻ những việc 
cần làm để tạo thói quen vệ sinh, hành vi văn minh, tôi luôn chú ý hướng dẫn tỷ 
mĩ các thao tác vệ sinh hằng ngày cho trẻ.
 Vào mỗi buổi sáng, khi đón trẻ vào lớp, tôi hướng dẫn cho trẻ tự cất dọn đồ 
dùng cá nhân đóng nơi quy định sau đó hướng dẫn trẻ soi gương để xem áo 
quần, đầu tóc đó sạch sẽ, gọn gàng chưa? Sau khi trẻ thực hiện xong công việc 
tự kiểm tra hình thức của bản thân, tôi hướng dẫn trẻ cách chải đầu, buộc tóc, 
cách rửa tay dưới voì nước sạch, cách lau mặt bằng khăn ẩm.
 Sau khi thực hiện các công việc đó xong, tôi bắt đầu điểm danh và kiểm tra 
vệ sinh cá nhân của trẻ thông qua một số trò chơi như " Nu na, nu nóng", 
" Xỉa cá mè"...Nếu trẻ nào tay còn bẩn, đầu tóc còn rối thì phải đi rửa tay và 
buộc lại đầu tóc, sau đó cô cùng cả lớp kiển tra lai và tặng cho các bạn đó một 
tràng pháo tay để khích lệ các cháu.
 Bên cạnh hướng dẫn trẻ biết vệ sinh cá nhân, tôi càng nhận thấy rằng vệ sinh 
môi trường xung quanh càng không kém phần quan trọng đối với trẻ. Nắm bắt 
sở thích của trẻ là muốn được làm những công việc nhẹ nhàng nhưng vui vẻ, nên 
sau mỗi lần tập thể dục buổi sáng hoặc những lúc tổ chức các hoạt động ngoài 
trời, tôi thường hướng dẫn cho các em vệ sinh môi trường học tập như nhặt lá 
trên sân trường...Trong quá trình dạy học, tôi cũng hướng dẫn cho trẻ biết cất 
giữ đồ chơi, đồ dùng đúng nơi quy định; không được xả rác, vứt rác bừa bải; 
không được mang quà, bánh kẹo, các đồ chơi ở nhà đến lớp học.
 Cuối tuần vào chiều thứ sáu, tôi thường cho trẻ lau dọn, sắp xếp lại đồ chơi, 
đồ dùng học tập trong phòng học của mình theo nhóm. Với đặc điểm của trẻ là 
 Năm học: 2018 - 2019 Một số biện pháp giáo dục thói quen vệ sinh và hành vi văn minh cho trẻ mẫu 
 giáo 3 – 4 tuổi 
khi ra đường để che bụi và gió những tác nhân có thể gây bệnh về đường hô hấp 
của trẻ.
 Mặt khác, để cho trẻ vừa sạch sẽ khi đến lớp, vừa tránh được những bệnh về 
đường hô hấp, đường ruột, tôi càng thường xuyên nhắc phụ huynh cắt móng tay, 
móng chân, cắt tóc và tắm rửa, thay áo quần cho trẻ. Có trường hợp do phụ 
huynh bận công việc, quên chăm sóc trẻ những vấn đề trên, tôi càng nhiệt tình, 
vỗ về làm giúp các cháu. 
 Riêng ở nhà, tôi cũng khuyên và vận động các bậc phụ huynh cần quy định 
cho trẻ biết vệ sinh tay bằng nước sạch trước và sau ăn cơm , sau khi đi vệ sinh, 
thường xuyên nhắc nhỡ trẻ đánh răng trước khi đi ngủ và mỗi sáng thức dậy, 
hướng dẫn cho trẻ biết gấp chăn, gối, sắp xếp đồ chơi gọn gàng, không để đồ 
chơi lung túng, không vứt rác bừa bãi. Phụ huynh phải thường xuyên theo dõi, 
kiểm tra trẻ thực hiện những công việc đó . Từ đó tạo thành thói quen cho trẻ và 
các cháu sẽ hình thành cho mình được nếp sống văn minh. 
 Để nắm bắt được các cháu ở nhà có thực hiện nghiêm túc các quy định về 
vệ sinh như cô giáo đã hướng dẫn ở trường hay không, tôi thường gọi điện thoại 
hoặc hỏi trực tiếp phụ huynh khi họ đưa trẻ đến lớp. Từ đó có biện pháp khắc 
phục đối với các cháu không thực hiện hoặc thực hiện chưa được, chưa tốt.
 2.4. Biện pháp 4: Phối hợp với nhân viên y tế trường học. 
 Với sự quan tâm đặc biệt của Đảng và Nhà nước, đặc biệt là của Bộ GD&ĐT, 
các trường mầm non đã được biên chế thêm một nhân viên y tế để theo doĩ, 
chăm sóc sức khoẻ cho trẻ. Nắm bắt được điều kiện thuận lợi trong việc giáo 
dục vệ sinh và thói quen hành vi văn minh cho trẻ, tôi đã phối hợp với nhân viên 
y tế phổ biến các kỹ năng tự vệ sinh cá nhân cho trẻ. Tuyên truyền về công tác 
vệ sinh và các dịch bệnh có thể xảy ra nếu trẻ không thực hiện tốt công tác vệ 
sinh để trẻ phần nào hiểu được tầm quan trọng của nó và tập cho mình những 
thói quen tốt, những hành vi đẹp trong công tác vệ sinh cũng như trong mọi sinh 
hoạt thường ngày.
 Hàng ngày, hàng tuần, nhân viên y tế đều kiểm tra các công trình vệ sinh, 
các lớp học, khu nhà bếp nhằm đảm bảo trẻ có được một môi trường học tập 
 Năm học: 2018 - 2019