SKKN Một số biện pháp giáo dục tính tự lập cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi ở Trường Mầm non Tam Hồng

 3. Tác giả sáng kiến.
 - Họ và tên: Nguyễn Thị Thu
 - Địa chỉ tác giả sáng kiến: Trường MN Tam Hồng – huyện Yên Lạc – tỉnh 
Vĩnh phúc.
 - Số điện thoại: 0989565813
 - Email: thuthuxinh@gmail.com
 4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: 
Nguyễn Thị Thu - Trường MN Tam Hồng - Huyện Yên Lạc - Vĩnh Phúc
 5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: 
 Nghiên cứu trong phạm vi nhà trường về thực trạng giáo dục tính tự lập cho 
trẻ mẫu giáo 3 - 4 tuổi. 
 6. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: 
 Ngày 05 tháng 09 năm 2020 đến 25 tháng 05 năm 2021.
 7. Bản chất của sáng kiến
 7.1. Về nội dung của sáng kiến:
 7.1.1. Cơ sở lý luận.
 Tính tự lập là một trong những tính cách cơ bản, đóng vai trò quan trọng 
giúp trẻ khi trưởng thành có thể bản lĩnh hơn, tự tin hơn, vững vàng hơn, thành 
công hơn trong cuộc sống . Đặc biệt là trẻ có thể tự lo cho mình thật tốt dù 
không có bố mẹ, người lớn bên cạnh hay khi gặp bất kỳ tính huống khó khăn 
nào. Giáo dục khả năng tự lập cho trẻ có ý nghĩa quan trọng trong mọi giai đoạn 
hình thành nhân cách, góp phần đặt nền tảng vững chắc đầu tiên về phát triển thể 
lực, trí tuệ để đào tạo những chủ nhân tương lai cho đất nước.
 Để tạo điều kiện cho trẻ phát triển toàn diện, mục đích của giáo dục mầm 
non là định hướng tất cả khả năng tự lập của trẻ, góp phần hình thành cho trẻ 
những cơ sở chuẩn mực ban đầu về tính cách, phẩm chất cần thiết như: mạnh 
dạn, tự tin, tự lập, sáng tạo, linh hoạt, tự giác...
 Từ những biểu hiện của trẻ chúng ta nhận thấy khả năng tự lập có ảnh 
hưởng mạnh mẽ, trực tiếp đến trí tuệ, cảm xúc và trong các hoạt động. Trẻ tự tin, 
tự kiểm soát, điều khiển hành vi của mình. Tính tự lập quyết định việc hình 
thành nhân cách, trí tuệ, cảm xúc của trẻ. Bởi vậy, giáo dục khả năng tự lập cho 
trẻ ở cấp học mầm non là một nhiệm vụ hết sức cần thiết. 
 7.1.2. Thực trạng của việc giáo dục tính tự lập cho trẻ mẫu giáo 3 - 4 
tuổi ở trường mầm non Tam Hồng
 2 quen trong sinh hàng ngày ở lớp. Bên cạnh đó, có những cháu nghe nhưng chưa 
hiểu được các yêu cầu của cô, thích tự làm theo ý mình nên gây khó khăn cho tôi 
trong việc rèn nề nếp cho các cháu.
 Tổng số trẻ được khảo sát đầu năm: 28 trẻ, trong đó nữ 13 trẻ, nam 15 trẻ.
 Đánh giá kỹ năng tự lập của trẻ
 Trẻ thích nghi Trẻ biết làm Trẻ tự giác 
 với các hoạt những việc đơn thực hiện các 
 Thời gian Sĩ số động ở trường, giản tự phục vụ công việc 
 lớp bản thân thường ngày ở 
 lớp
 Số trẻ Tỷ lệ % Số trẻ Tỷ lệ % Số trẻ Tỷ lệ %
 Tháng 9/2020
 Chưa áp dụng 28 12 43 14 50 10 36
 sáng kiến
 Nhận xét chung:
- Trẻ thích nghi với các hoạt động ở trường, lớp của trẻ đạt: 43%
- Trẻ biết làm những việc đơn giản tự phục vụ bản thân của trẻ đạt: 50%
- Trẻ tự giác thực hiện các công việc thường ngày ở lớp của trẻ đạt: 36%
 Như vậy chất lượng tính tự lập của trẻ như: thích nghi với các hoạt 
động ở trường, lớp; Trẻ biết làm những việc đơn giản tự phục vụ bản thân; 
Trẻ tự giác thực hiện các công việc thường ngày ở lớp còn chưa cao.
 * Về giáo viên: 
 Đối với giáo viên đa số đã nhận thức đầy đủ và có thái độ đúng đắn trong 
giáo dục tính tự lập cho trẻ mẫu giáo. Song về hướng dẫn trẻ hoạt động để hình 
thành tính tự phục vụ lại rất hạn chế. Các hoạt động chưa thu hút trẻ, chưa 
phát huy tính tích cực sáng tạo của trẻ, thiết kế các hoạt động rèn tính tự lập 
cho trẻ đạt hiệu quả chưa cao. Hiệu quả đạt được phụ thuộc vào cách thức tổ 
chức và đổi mới hình thức, phương pháp vào tiết dạy ở trường, lớp mầm non. 
Nếu hoạt động giáo dục tổ chức còn cứng nhắc, cô giáo chỉ ôm đồm về kiến 
thức thì sẽ không phát huy được tính tự lập ở trẻ.; 
 * Về phụ huynh:
 Một số phụ huynh chưa hiểu được tầm quan trọng về giáo dục “Lấy trẻ làm 
trung tâm” trong các hoạt động, chưa có sự phối hợp với giáo viên tạo điều kiện đẻ 
trẻ được trải nghiệm những việc đơn giản khi ở nhà. 
 Cha mẹ còn có nhiều sai lầm về giáo dục nói chung và giáo dục tính tự lập 
cho trẻ nói riêng. Thứ nhất là nuông chiều con quá mức chỉ biết hưởng thụ sau 
này trở thành người có tính ích kỉ, vụng về, thiếu tự lập trong cuộc sống. Thứ 
hai là không tin vào khả năng của trẻ, trẻ muốn làm nhưng thấy trẻ làm lóng 
ngóng, chậm chạp thì tỏ ra khó chịu, nên người lớn thường “sốt ruột” và làm 
 4 Ví dụ: Ở góc phân vai tôi trang trí mô phỏng các nhân vật như đang làm 
bác sĩ, đang làm nội trợ với khung cảnh sinh động gần gũi quen thuộc với trẻ. 
Bên cạnh đó, tôi còn trang trí mảng “Bé tập làm nội trợ”, “gia đình” với các hình 
ảnh mô phỏng bé đang tự chải tóc, tự nhặt rau, quét nhà, tự mặc quần áo
 Qua cách bố trí, sắp đặt các mảng, các góc chơi hợp lí ở lớp mình, tôi 
nhận thấy trẻ hoạt động tích cực hơn, có hiệu quả hơn. Trẻ được trao đổi, giao 
lưu với nhau thoải mái mà không ảnh hưởng đến các góc khác. Trẻ có không 
gian riêng yên tĩnh để hoạt động. Thỏa mãn nhu cầu hoạt động, sáng tạo và tự 
lập của trẻ.
 Để thỏa mãn nhu cầu chơi, kích thích tính tò mò ham hiểu biết của trẻ thì 
bản thân tôi không chỉ trang trí ở trong lớp mà còn trang trí ở hiên chơi và khu 
vực bên ngoài sân trường. Khu vực ngoài hiên tôi xây dựng góc thiên nhiên là 
nơi dành cho các hoạt động chăm sóc cây cối: Nhặt cỏ, bắt sâu, tưới nước, ngoài 
ra còn là nơi tìm đọc các loại sách về thiên nhiên, các tranh ảnh về thế giới tự 
nhiên. Ở chính nơi này các bé được đắm mình thực sự trong thế giới tự nhiên 
của trẻ, khiến cho trẻ bị hấp dẫn bị thu hút từ đó trẻ đã có thể cảm nhận sự vật 
hiện tượng, được trải nghệm chúng một cách tự nhiên nhất. 
 Môi trường vui chơi ngoài trời cũng được tôi lựa chọn để giúp trẻ có được 
sự tự lập cao.
 Ví dụ: Khi trẻ đang chơi mà không may bị ngã nhẹ, cô giáo không nên 
chạy lại đỡ trẻ ngay, cô nên khuyến khích trẻ, trẻ có thể tự đứng dậy không cần 
đợi cô hay cha mẹ tới đỡ, hoặc có thể bạn khác đẩy bạn mình ngã có thể chạy lại 
đỡ bạn lên và dẫn bạn lại chỗ cô.
 Bên cạnh đó, gia đình phải xây dựng cho trẻ những ý thức tự lập ngay từ 
sớm như: Trẻ tự chuẩn bị đồ để đi học, trẻ tự đi lấy sữa, tự lấy ba lô Hãy xây 
dựng môi trường thân thiện cho trẻ.
 Từ cách xây dựng môi trường giáo dục đó mà lớp tôi đã hoạt động tích 
cực, tự giác, hứng thú, say mê không còn nhàm chán, rập khuôn và máy móc 
như trước nữa. Trẻ thích được tự làm những công việc đơn giản không còn dựa 
dẫm vào cha mẹ, cô giáo và người khác.
 Biện pháp 2: Giáo dục tính tự lập cho trẻ thông qua giờ đón trẻ, trả trẻ.
 Như chúng ta đã biết ở bậc học mầm non thì hoạt động đón, trả trẻ là cơ hội 
để giáo viên- trẻ- phụ huynh được trao đổi những thông tin về những thói quen và 
tính tự lập. Vì vậy trước hết cô giáo phải có: Tác phong nhanh nhẹn, ăn mặc gọn 
gàng, lịch sự, trao đổi thân thiện với phụ huynh về những công việc của trẻ, hướng 
dẫn trẻ tự làm một số việc đơn giản tự phục vụ bản thân. Thông qua giờ đón, trả trẻ 
giúp hình thành thói quen cất đồ dùng cá nhân gọn gàng, ngăn nắp đúng nơi qui 
định, nếu trẻ chưa làm được cô giáo sẽ nhắc nhở trẻ, khích lệ khi trẻ làm được.
 6 nếp, thói quen biết lấy, cất đồ dùng đúng nơi quy định. Giữ gìn đồ dùng đồ chơi. 
Sắp xếp đồ dùng đồ chơi ngăn nắp gọn gàng. Biết làm những việc tự phục vụ 
mình, hình thành cho trẻ một thói quen tốt tự lập không ỷ lại vào người khác 
 Ví dụ: Giờ hoạt động âm nhạc: Bài hát “ Vui đến trường” cô giáo dục trẻ 
trước khi đi học phải biết đánh răng rửa mặt, thay quần áo, chuẩn bị đồ dùng để 
đi học. Giờ hoạt động khám phá môi trường xung quanh: Chủ đề bản thân các 
bộ phận cơ thể cô giáo dục trẻ biết giữ gìn vệ sinh cá nhân biết rửa mặt, tắm, 
thay quần áo Hoạt động làm quen với tác phảm văn học: Bài thơ “ Mèo đi câu 
cá” Giáo dục trẻ biết chăm chi lao động tự phục vụ bản thân 
 Trong giờ học đối với các hoạt động cần đến đồ dùng của trẻ, tôi chỉ 
chuẩn bị đồ dùng đặt sẵn trên bàn sau đó cho trẻ tự lên lấy đồ dùng học tập về vị 
trí ngồi của mình, kết thúc tiết học tôi cho trẻ tự cất đồ dùng học tập đúng nơi 
qui định. 
 Ví dụ: Trong giờ học làm quen với toán tôi đã chuẩn bị rổ đồ dùng và 
bảng cho mỗi trẻ nhưng tôi đặt chung vào một bàn tôi cho mỗi trẻ lên lấy một rổ 
và một bảng về chỗ của mình để học. Sau khi học xong tôi cũng cho trẻ cất đồ 
dùng về đúng vị trí. Hay trong giờ học tạo hình cần đến hộp màu tôi thường nhờ 
trẻ chuẩn bị bàn học và hộp màu cho các bạn. Được tự lấy đồ dùng học tập như 
vậy tôi thấy trẻ rất tích cực, hứng thú học và luôn muốn khám phá xem mình 
được học gì ở các đồ dùng đó, giờ học nào của lớp tôi đều thấy trẻ hứng thú từ 
đầu giờ học đến cuối giờ học. Qua đó tôi còn rèn luyện cho trẻ thói quen gọn 
gàng ngăn nắp, lấy đâu cất đấy. 
 Trẻ tự cất đồ dùng sau khi học xong
 Với biện pháp này đã giúp cho trẻ không còn nhút nhát mà rất mạnh dạn, tự 
tin, tính tự lập của trẻ được nâng cao rõ rệt. 100% trẻ lớp tôi rất hào hứng tham gia 
vào hoạt động hàng ngày, các hoạt động do tôi tổ chức đều đem lại kết quả cao. 
 8