SKKN Một số biện pháp giáo dục trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi kỹ năng tự bảo vệ bản thân khi gặp các tình huống không an toàn

 I. ĐẶT VẤN ĐỀ
 " Kỹ năng, chứ không phải sức mạnh điều khiển con tàu"
 Có ai đó đã nói “ gieo hành vi, gặt thói quen” ở lứa tuổi mầm non hành vi 
và nhận thức của trẻ giống như tờ giấy trắng. Trong khi đó trẻ chưa có kinh nghiệm 
trong việc phòng tránh tai nạn và đảm bảo an toàn cho chính mình dẫn tới trẻ có 
thể bị mất an toàn bất cứ lúc nào.
 Tôi được phân công là giáo viên dạy lớp mẫu giáo bé 7 năm liền từ năm 
2011 đến 2018 nên đã có điều kiện đi sâu tìm hiểu nắm bắt đặc điểm tâm lí trẻ và 
yêu cầu chăm sóc giáo dục trẻ 3 tuổi.Từ những suy nghĩ đó, tôi luôn quan tâm đến 
việc phải dạy cho trẻ sự linh hoạt, cách thích nghi và thay đổi trước những thay 
đổi không ngừng của xã hội, và cuộc sống. Thay vì chỉ dạy cho trẻ những kiến 
thức cụ thể, cứng nhắc nên dạy trẻ học cách tự tin vào bản thân, tự tìm tòi, học hỏi 
những kiến thức mới và những điều mới xung quanh. Chính vì vậy, tôi đã chọn đề 
tài: “ Một số biện pháp giáo dục trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi kỹ năng tự bảo vệ bản 
thân khi gặp các tình huống không an toàn.
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
 1. Cơ sở lý luận
 Nhiều phẩm chất chú ý của trẻ ở độ tuổi này được hình thành và phát triển 
mạnh do sự tiếp xúc với nhiều dạng đồ vật, những loại âm thanh, màu sắc, độ di 
động khác nhau, kích thích phản xạ định hướng của trẻ.
 Số lượng từ ngữ trong giai đoạn 3 - 4 tuổi khoảng từ 800 - 1926 từ ( nghiên 
cứu của E.Arkin). Những đặc điểm phát triển ngôn ngữ của trẻ trong giai đoạn này 
là:
 + Ngôn ngữ của trẻ được xây dựng từ câu ngắn đến câu có nhiều âm tiết.
 + Ngôn ngữ của trẻ thể hiện giọng điệu rõ nét.
 + Ngôn ngữ của trẻ thường kèm theo các hình thức hoạt động tư duy khác 
nhau, kích thích hành động.
 2 * Khó khăn
 - Trẻ 3 tuổi vẫn rất cần chăm sóc sức khỏe tốt, phòng tránh các dịch bệnh 
nên việc chăm sóc trẻ chiếm nhiều thời gian
 2.2 Khảo sát thực tế
 2.2.1 Thực trạng trẻ
 Dưới đây là bảng tổng hợp kết quả 1 số kỹ năng tự bảo vệ bản thân khi gặp 
các tình huống không an toàn của trẻ mà tôi đã thực hiện được ở giai đoạn đầu 
năm học với sĩ số 33 trẻ.
 2.2.2 Thực trạng giáo viên
 Lớp có 2 giáo viên với trình độ đại học và cao đẳng, có trình độ chuyên môn 
tốt, đều là giáo viên dạy giỏi cấp Quận, cấp trường; nhiệt tình và sáng tạo trong 
công việc.
 Giáo viên có khả năng làm đồ dùng đồ chơi phong phú theo từng chủ điểm, 
biết ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy.
 2.2.3 Thực trạng phụ huynh
 Có một số phụ huynh bận rộn công việc nên giao việc đưa đón con cho giúp 
việc làm cho việc trao đổi giữa giáo viên và phụ huynh về sinh hoạt hàng ngày của 
trẻ ở lớp còn nhiều hạn chế.
 3. Các biện pháp đã tiến hành
 Ngay từ khi trẻ sinh ra, người lớn chúng ta đã cố gắng tạo ra môi trường an 
toàn cho trẻ. Giai đoạn trẻ bước đi thành thạo và làm chủ được những hoạt động 
của mình: chạy, nhảy,.. việc hướng cho trẻ những việc an toàn và không an toàn 
bắt đầu hình thành. Theo thời gian, những kỹ năng ấy ngày càng nhiều thêm bởi 
tính tò mò và khả năng làm chủ hành động của trẻ.
 3.1. Phương pháp giáo dục rèn luyện kỹ năng tự bảo vệ bản thân khi gặp 
tình huống không an toàn cho trẻ thông qua các hoạt động
 3.1.1. Hoạt động đón- trả trẻ, hoạt động chiều
 4 huống cô em hỏi chị " Ai đấy?" . Cô chị sẽ nói với cô em không biết người này và 
cả hai sẽ cùng trao đổi làm thế nào khi gặp phải người lạ mình không quen. Từ 
tình huống này, trẻ sẽ trao đối thông tin, vốn kinh nghiệm với nhau để giải quyết 
vấn đề giữ an toàn cho bản thân.
 3.1.4. Hoạt động ngày lễ hội
- Tôi tổ chức cuộc thi các "cuộc thi" xử lý tình huống không an toàn tại lớp cho trẻ 
tuần cuối cùng của tháng vào ngày thứ sáu như “ Ai thông minh nào?”, “ Tìm kiếm 
tài năng nhí”...
 3.2. Phương pháp giáo dục rèn luyện kỹ năng tự bảo vệ bản thân khi gặp 
tình huống không an toàn cho trẻ thông qua hoạt động học
 3.2.1. Hoạt động học
 Do đặc điểm của lứa tuối mầm non nên khi giáo dục, dạy học cho trẻ, tôi 
thường tiến hành theo phương châm “Học mà chơi - chơi bằng học’”. Kiến thức 
mà giáo viên cần cung cấp tới trẻ khi gặp một số tình huống cụ thể như sau: a/ Dạy 
trẻ kỹ năng ứng xử khi bị lạc bố mẹ
b/ Gặp người lạ dụ dỗ c/ Khi người lạ gõ cửa d/ Trong nhà xảy ra cháy e/ Mất 
điện khi ở nhà một mình
 3.2.2. Các trò chơi học tập
 Tôi đã xây dựng hệ thống trò chơi học tập giúp trẻ ôn luyện, củng cố các 
kiến thức cũng như kỹ năng về tự bảo vệ bản thân khi gặp tình huống không an 
toàn cho trẻ.
 3.3. Phương pháp giáo dục rèn luyện kỹ năng tự bảo vệ bản thân khi gặp 
tình huống không an toàn cho trẻ thông qua thực hành, trải nghiệm
 Với tầm quan trọng như vậy của thực hành, trải nghiệm, tôi đã xây dựng 
những tình huống, những vở kịch mà trẻ tham gia đóng cùng để đưa trẻ vào những 
tình huống thực tế xảy ra trong câu chuyện, từ đó đặt ra những câu hỏi mở để 
những trẻ đóng vai khán giả sẽ đưa ra các kỹ năng xử lí của riêng mình.)
 6 cách
 + Tạo cho trẻ khả năng phân tích, nhận biết các quy tắc trong cuộc sống
 + Các trò chơi ở góc chơi giúp trẻ xây dựng được những nhận thức về mặt 
xã hội, có những suy nghĩ tích cực, đa chiều, phân biệt được thực tại và tưởng 
tượng.
 - Phát triển nguồn tư liệu cho giáo viên
 + Các hoạt động tôi to chức cho trẻ ở lớp về giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản 
thân khi gặp tình huống không an toàn cho trẻ phù hợp với đặc điểm tâm sinh lí 
của trẻ giúp giáo viên dễ dàng thực hiện, kích thích trẻ tích cực hoạt động nên nhận 
được nhiều sự quan tâm, ủng hộ của các đồng nghiệp.
 + Việc sưu tầm tranh ảnh, video, các đường link có thể tìm kiếm dễ dàng, 
dễ sử dụng điều này giúp giáo viên các khối lớp có thể học tập và điều chỉnh cho 
phù hợp với độ tuổi của trẻ ở lớp mình giảng dạy.
 - Làm tốt công tác tuyên truyền
 + Ngày nay với sự phát triển không ngừng của nền kinh tế xã hội. Đời sống 
con người được nâng cao thì việc chăm sóc giáo dục con cái càng được các bậc 
phụ huynh quan tâm. Vì vậy tôi đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền với các bậc 
phụ huynh về vai trò và tầm quan trọng trong việc giáo dục kỹ năng tự bảo vệ bản 
thân khi gặp tình huống không an toàn cho trẻ mẫu giáo bé bằng việc trao đổi 
thông tin với phụ huynh qua các hoạt động đón, trả trẻ.
 + Thông qua bảng tuyên truyền, thư ngỏ, trang facebook của lớp để gửi tới 
các bậc phụ huynh cách dạy với trẻ, hướng dẫn trẻ thực hành các kỹ năng đó.
 -Thu hút trẻ đến lớp
 + Cô giáo chăm sóc trẻ chu đáo để trẻ có sức khỏe tốt đi học đều, thích hoạt 
động, thích học từ đó mới dạy trẻ tiếp thu tốt được.
 + Bên cạnh đó việc to chức các hoạt động mang tính giáo dục kỹ năng tự 
bảo vệ bản thân khi gặp tình huống không an toàn cho trẻ có nội dung mới mẻ 
 8 IV. PHỤ LỤC
Một số hình ảnh minh họa trong sáng kiến kinh 
 nghiệm
 Anh 2: Trẻ đi chơi tại lượng đài vua lý thái tổ
 10