SKKN Một số biện pháp nâng cao kỹ năng vận động trong hoạt động giáo dục Âm nhạc cho trẻ 3-4 tuổi ở Trường Mầm non A Thị trấn Văn Điển

 1
 ĐẶT VẤN ĐỀ
 Có thể nói âm nhạc là một loại hình nghệ thuật phản ánh hiện thực khách quan 
bằng những hình tượng có sức biểu cảm của âm thanh. Âm nhạc nảy sinh từ quá 
trình lao động và có sức mạnh vô cùng to lớn thể hiện một cách tinh tế thế giới nội 
tâm của con người và trở thành phương tiện giao tiếp hết sức nhạy cảm giữa con 
người mà không cần đến ngôn ngữ, âm nhạc còn là món ăn tinh thần không thể 
thiếu được đối với đời sống của mỗi con người. Trong giáo dục mầm non, hoạt 
động giáo dục âm nhạc là một hoạt động nghệ thuật gần gũi với trẻ, được trẻ yêu 
thích và là nguồn cảm hứng mạnh mẽ để trẻ cảm thụ được cái hay, cái đẹp của nghệ 
thuật, giúp trẻ phát triển về mặt thẩm mỹ. Âm nhạc không chỉ đơn giản là đem lại 
cho trẻ những niềm vui mà nó còn gợi lên trong trẻ tình cảm với quê hương, đất 
nước, với con người và cuộc sống. Góp phần mở rộng sự hiểu biết về xã hội, thiên 
nhiên và đất nước cho trẻ. Giúp đời sống tinh thần của trẻ thêm vui tươi, hồn nhiên 
và được coi như một phương tiện giáo dục toàn diện nhân cách cho trẻ.
 Đối với trẻ, âm nhạc là cả một thế giới diệu kì, đầy xúc cảm với những lời ca, 
giai điệu trầm bổng, sự phong phú của âm hình tiết tấu, sự nhịp nhàng, uyển chuyển, 
sự khoẻ khoắn của các vận động. Vận động theo nhạc là hoạt động phối hợp giữa 
âm nhạc với các động tác cơ thể hoặc sử dụng đồ chơi âm nhạc, dụng cụ âm nhạc 
gõ đệm theo nhịp điệu âm nhạc. Hoạt động này giúp trẻ phát triển cảm giác về nhịp 
điệu, sự khéo léo, khả năng phản ứng nhanh và đúng các ấn tượng nghe được trong 
âm nhạc. Ngoài ra còn làm thỏa mãn nhu cầu tình cảm của trẻ, trẻ được bộc lộ cảm 
xúc, giao tiếp với bạn bè.
 Trên thực tế, trong các giờ vận động âm nhạc một số trẻ kỹ năng vận động 
còn hạn chế, rất đơn điệu, nhiều khi vận động còn chưa đúng nhạc, chưa có tính 
nghệ thuật. Trẻ chưa mạnh dạn, tự tin trong các hoạt động giáo dục âm nhạc. Tôi 
luôn băn khoăn làm thế nào để thay đổi các hình thức tổ chức và nâng cao kỹ năng 
vận động theo nhạc cho trẻ, nhằm cung cấp đa dạng các kỹ năng vận động cho trẻ, 
giúp trẻ có thêm vốn vận động để mạnh dạn, tự tin khi tham gia mọi hoạt động nghệ 
thuật và từ đó tự do sáng tác, phát triển các vận động phù hợp cho các bài hát, các 
bản nhạc mà trẻ được thưởng thức, được cảm thụ. Với mong muốn đó tôi đã mạnh 
dạn chọn đề tài: “Một số biện pháp nâng cao kỹ năng vận động trong hoạt động 
giáo dục âm nhạc cho trẻ 3-4 tuổi ở trường mầm non” làm sáng kiến kinh nghiệm 
của mình và đã triển khai đạt hiệu quả tốt.
 * Mục đích của đề tài:
 - Đánh giá được thực trạng khả năng vận động theo nhạc của trẻ tại lớp mẫu 
giáo bé lớp C2 trường Mầm non A Thị trấn Văn Điển.
 - Tìm ra các biện pháp để giúp trẻ 3-4 tuổi nâng cao kỹ năng vận động trong 3
tiết tấu âm nhạc, nhưng mỗi loại vận động lại có chức năng riêng, do đó yêu cầu 
cũng khác nhau. Vỗ tay, gõ nhịp, dậm chân có tác dụng giúp trẻ nắm vững tiết tấu, 
nhịp, phách trong tác phẩm âm nhạc. Múa, vận động minh họa phát triển tính thẩm 
mỹ cho trẻ, hình thành tư thế, dáng điệu, động tác đẹp. Các bài múa được xây dựng 
trên cơ sở nội dung, tính chất, nhịp điệu âm nhạc, lời ca nhưng không phải bài hát 
nào cũng xây dựng thành điệu múa. Múa có thể là những động tác minh họa, miêu 
tả thiên nhiên. Múa được sử dụng chủ yếu ở độ tuổi mẫu giáo. Cùng với sự phát 
triển của trẻ thì kỹ năng múa của trẻ ngày càng rõ ràng và đa dạng.
 Các bài hát, bản nhạc tạo cho trẻ những xúc cảm mạnh mẽ, thôi thúc trẻ có 
những vận động phù hợp với đặc tính của âm nhạc. Trẻ 3-4 tuổi các cơ chi đã bắt 
đầu linh hoạt, nhu cầu vận động ngày càng lớn, đồng thời các hệ cơ quan trong cơ 
thể trẻ đã hoàn thiện các chức năng tâm lý: Xúc cảm, tình cảm, ghi nhớ, chú ý đã 
có chủ định, trẻ đã có thể ghi nhớ và thể hiện lại các vận động từ cơ bản đến phức 
tạp. Trong độ tuổi này, trẻ đã bắt đầu biết chuyển động nhịp nhàng theo tính chất 
âm nhạc, biết thay đổi bước chuyển động theo nhạc. Trẻ có thể thực hiện động tác 
múa chuyển động nhẹ nhàng một mình hoặc phối hợp với nhóm bạn. Trẻ cũng đã 
có thể ghi nhớ một số động tác liên hoàn theo bản nhạc hoặc lời hát. Trẻ cũng có 
thể thực hiện được đúng, đẹp các động tác quy định và bước đầu biết sáng tạo động 
tác cho riêng mình.
 II.CƠ SỞ THỰC TIỄN:
 1. Đặc điểm chung:
 Trường Mầm non A Thị Trấn Văn Điển có bề dày đạt được nhiều thành tích 
cao như: Liên tục đạt tập thể lao động xuất sắc cấp thành phố, cờ thi đua dẫn đầu 
Thành phố năm 2013 - 2014; Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ năm 2014; Bằng 
khen của UBND Thành phố năm 2015; Bằng khen Bộ Giáo dục và Đào tạo năm 
2018. Tháng 12/2022 đón đoàn kiến tập toàn Huyện về chuyên đề “Mầm non 
Xanh”.
 Đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường luôn đoàn kết, có trình độ 
chuyên môn vững vàng.
 Phòng học sạch đẹp, thoáng mát, hệ thống điều hoà hai chiều, bình nóng lạnh, 
máy sấy tay khô và đầy đủ đồ dùng phục vụ cho hoạt động của trẻ.
 Nhà trường trang bị đầy đủ cơ sở vật chất, đồ dùng phục vụ cho các hoạt động 
giáo dục trẻ theo thông tư 01, bảng tương tác, đồ dùng đồ chơi Montessori, Steam. 
phong phú, đa dạng, sáng tạo và đẹp mắt.
 2. Thuận lợi:
 Nhà trường có đầy đủ về cơ sở vật chất, trang thiết bị như: phòng nghệ thuật 
riêng biệt, tranh ảnh, đàn, tivi, loa. và được đầu tư đầy đủ các tài liệu, đồ dùng, 5
của phụ huynh về tầm quan trọng của việc tổ chức thực hiện nội dung giáo dục kỹ 
năng vận động cho trẻ 3-4 tuổi trong hoạt động giáo dục âm nhạc tại trường mầm 
non. (Phụ lục 2)
 Đồng thời, từ ý kiến của cán bộ, giáo viên, nhân viên và phụ huynh sẽ giúp 
giáo viên nhận ra những khuyết điểm còn tồn tại, từ đó đưa ra các biện pháp khắc 
phục, đổi mới để hoàn thiện hơn.
 Với việc khảo sát trẻ tôi đưa ra các nội dung cụ thể như sau:
 - Khảo sát kỹ năng vận động và sử dụng gõ đệm theo nhịp, phách, tiết tấu.
 - Khảo sát kỹ năng múa minh họa một số bài hát.
 - Khảo sát khả năng thể hiện các bài múa, dân vũ trong các chương trình của 
nhà trường.
 - Khảo sát khả năng thể hiện các bài múa, dân vũ trong các chương trình của 
nhà trường.
 * Kết quả:
 Qua khảo sát kỹ năng vận động của trẻ trước khi áp dụng biện pháp tôi thu 
được kết quả cụ thể như sau: 7
loại hình vận động cần dạy trẻ ở lứa tuổi này rất quan trọng. Nếu cô lựa chọn những 
nội dung đúng phù hợp để rèn cho trẻ thì sẽ mang lại hiệu quả cao và giúp cho trẻ 
có những kỹ năng vận động tốt. Nếu nội dung không phù hợp với lứa tuổi của trẻ 
như yêu cầu quá cao thì sẽ dẫn đến trẻ vận động quá sức ảnh hưởng đến sự phát 
triển thể lực ở trẻ. Chính vì vậy, tôi đã nghiên cứu rất kỹ khi lựa chọn những loại 
hình vận động phù hợp với lứa tuổi của trẻ.
 Để dễ dàng cho việc lựa chọn loại hình vận động và các động tác phù hợp 
với tính chất âm nhạc, tôi đã phối kết hợp cùng đồng nghiệp và tổ chuyên môn xây 
dựng kế hoạch thực hiện theo từng tháng cụ thể như sau:
 Loại hình vận 
 Thời gian Chủ đề/sự kiện Tên đề tài
 động
 Cho trẻ ôn lại các 
 vận động đơn giản VĐMH đơn giản: 
 Tháng 8 Trung thu
 của lứa tuổi Nhà “Chiếc đèn ông sao”
 trẻ.
 Vận động minh họa VĐMH: “Vui đến 
 Tháng 9 Khai giảng
 trường”
 Ngày phụ nữ Việt Nam 
Tháng 10 Vỗ tay theo nhịp VTTN: “Cô và mẹ”
 20/10
 Ngày nhà giáo VĐMH: “Thương lắm 
Tháng 11 Vỗ tay theo nhịp
 Việt Nam 20/11 thầy cô ơi”
 Ngày thành lập quân đội 
 VĐMH: “Làm chú bộ 
Tháng 12 nhân dân Việt Nam Vận động minh họa
 đội”
 22/12
 Vỗ tay theo nhịp VTTNTT: “Sắp đến tết 
 Tháng 1 Chào đón năm mới
 tiết tấu nhanh rồi”
 Chào đón Tết VĐMH:
 Tháng 2 Vận động minh họa
 Nguyên Đán “Bao lì xì đỏ”
 Ngày Quốc tế phụ nữ VTTN:
 Tháng 3 Vỗ tay theo nhịp
 8/3 “Quà mùng 8/3”
 Tháng 4 Hiện tượng tự nhiên Vỗ tay theo nhịp VTTN: “Mùa hè đến” 9
họa hoàn chỉnh hay một tác phẩm nghệ thuật của nhóm trẻ. Và tôi mời từng nhóm 
trẻ lên biểu diễn, để cho các nhóm nhận xét chéo nhau và đưa ra những ý kiến đóng 
góp cho nhóm bạn.
 Hình ảnh minh họa trẻ đang thảo luận nhóm (Phụ lục 3)
 * Kết quả:
 Việc lựa chọn loại hình vận động và xây dựng động tác phù hợp giúp trẻ biết 
được với một tác phẩm bất kỳ thì lựa chọn loại hình vận động nào và động tác như 
thế nào là phù hợp. Đặc biệt là trẻ được tự nghĩ ra hoặc bàn bạc với nhau để tạo ra 
một bài vận động theo ý mình. Sau đó, khi cô giáo tổng hợp và chọn lọc những 
động tác của cả trẻ và cô để tạo ra một bài múa minh họa sẽ khiến trẻ hứng thú, vừa 
quen vừa lạ. Từ đó giúp trẻ phát triển khả năng tư duy, sáng tạo, trẻ nắm vững được 
kỹ năng vận động, nâng cao khả năng vận động theo nhạc cho trẻ. Đồng thời giúp 
trẻ mạnh dạn tự tin khi vận động, có khả năng thể hiện các bài vận động trong các 
chương trình sự kiện của nhà trường.
 Hình ảnh minh họa trẻ tham gia tiết mục văn nghệ Trung thu 2022 (Phụ lục 3)
 2. Biện pháp 2: Ứng dụng phương pháp Steam để tạo sự hứng thú cho 
trẻ trước khi thực hiện nâng cao kỹ năng vận động cho trẻ 3-4 tuổi:
 Âm nhạc là trừu tượng nhưng có tính giáo dục nghệ thuật sâu sắc. Vì vậy việc 
sớm tư duy trực quan và kích thích những yếu tố ban đầu là rất cần thiết. Cô giáo 
phải tạo được sự hứng thú để trẻ say mê, ham thích hoạt động nghệ thuật. Trước 
khi cho trẻ hoạt động nghệ thuật cô cần có những hình thức gợi mở, dẫn dắt giới 
thiệu và được xem cô làm mẫu ở mức độ hoàn thiện nhất.
 2.1. Ứng dụng phương pháp Steam để tạo sự hứng thú cho trẻ trước khi 
vào hoạt động.
 * Để trẻ hứng thú hơn khi tham gia vào hoạt động vận động, tại các hoạt động 
góc, hoạt động ngoài trời hay tại các hoạt động chiều trước buổi diễn ra hoạt động 
vận động tôi sẽ tích hợp lồng ghép làm các dự án tạo ra các đồ dùng, đồ chơi, dụng 
cụ âm nhạc để trẻ dùng chính những sản phẩm của mình để tham gia vào hoạt động. 
Tôi thực hiện như sau:
 - Ngay từ khi đón trẻ ở đầu tuần mới tôi sẽ trò chuyện gợi mở để giao nhiệm 
vụ cho trẻ về dự định làm dự án trong tuần.
 - Khi chuyển sang hoạt động góc tôi sẽ lấy góc Steam là góc trọng tâm và yêu 
cầu các trẻ ở nhóm đó thiết kế ra các đồ dùng, dụng cụ âm nhạc và hỏi trẻ dự định 
làm cái gì? Làm như thế nào? Các nguyên vật liệu đó lấy từ đâu?...
 - Từ hoạt động góc đã có bản thiết kế của các bạn tại góc Steam và các bản 
vẽ của góc tạo hình giờ hoạt động ngoài trời tôi cho trẻ tự do tìm kiếm nguyên vật 
liệu để có thể sử dụng tạo cảm hứng trong các hoạt động giáo dục âm nhạc.