SKKN Một số biện pháp tổ chức tốt trò chơi dân gian cho trẻ mầm non 3-4 tuổi

 2
mai một và quên lãng, ở cả các vùng quê với tốc độ phát triển của công nghệ thông 
tin cùng những trò chơi hiện đại chúng ta không thể phủ nhận những trò chơi hiện 
đại cũng giúp trẻ phát triển nhưng nói về mặt trái của nó vẫn chưa được kiểm soát 
chặt chẽ, liệu trẻ em hôm nay và thế giới ngày mai còn nhớ đến những trò chơi cổ 
truyền dân gian nữa hay không? Câu trả lời vẫn nằm ở chính chúng ta đó là giúp 
các em hiểu và tìm về cội nguồn qua những trò chơi dân gian là một việc làm cần 
thiết.
 Vì thế tôi đã lựa chọn đề tài “Một số biện pháp tổ chức tốt trò chơi dân 
gian cho trẻ mầm non 3-4 tuổi” để nghiên cứu và triển khai áp dụng cho những 
lớp có cùng đặc điểm giống như của lớp tôi.
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Thực trạng của vấn đề:
 Trong những năm qua, khi phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân 
thiện, học sinh tích cực”,“Môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” được triển 
khai sâu rộng trong các nhà trường. Ngoài những nội dung được nhà trường đang 
triển khai để nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục, tạo môi trường xanh, sạch, 
đẹp cho trẻ hoạt động. Vì vậy là một giáo viên tôi luôn nghĩ phải làm thế nào để 
quá trình giáo dục trẻ được kết hợp "Chơi mà học, học bằng chơi". Trong quá 
trình giáo dục cũng vậy, cần có sự kết hợp " Chơi", " Học" một cách hài hòa nhằm 
thúc đẩy sự phát triển của trẻ một cách toàn diện. Muốn trẻ phát triển tốt thì cô 
giáo phải là người thể hiện tốt nhiệm vụ của mình, luôn linh động sáng tạo, giúp 
trẻ thông qua chơi mà học.
 Từ những thực tế tôi nhận thấy việc tổ chức trò chơi dân gian của lớp 3-4 
tuổi chưa thực sự đem lại hiệu quả như mong muốn. Điều này có nhiều nguyên 
nhân từ chủ quan đến khách quan, chính vì tầm quan trọng muốn giúp cho sự 
hứng thú chơi trong trẻ ngày càng nhiều hơn, mở mang kiến thức sâu rộng hơn 
nên tôi tôi đã trăn trở nên làm gì để trẻ thực hiện tốt trò chơi dân gian, một nội 
dung được coi là điểm nhấn là đưa trò chơi dân gian lồng ghép vào các hoạt động 
trong ngày của trẻ.
 Do đó, để tổ chức tốt trò chơi dân gian giáo viên phải đạt được những mục 
tiêu như:
 - Nắm và hiểu rõ đặc điểm đặc trưng của một số trò chơi dân gian dành cho 
trẻ mầm non.
 - Tạo cho trẻ có cơ hội thường xuyên được trải nghiệm về trò chơi dân gian 
một cách có ý nghĩa và hiệu quả. Phối hợp cùng phụ huynh cùng sưu tầm, sáng 
tác trò chơi dân gian
 - Biết cách tổ chức tốt, lồng ghép các trò chơi dân gian vào các hoạt động 
hàng ngày của trẻ. 4
 * Về phía giáo viên:
 Việc tuyên truyền với các bậc phụ huynh học sinh chưa sâu sát, chặt chẽ từ 
đó dẫn đến tình trạng phụ huynh chưa quan tâm đồng đều. Một số giáo viên khi 
tổ chức trò chơi đa số là trò chơi vận động, trò chơi học tập..vì thế trò chơi dân 
gian đối với trẻ còn xa lạ, mới mẻ.
 * Về phía trẻ:
 Trẻ ở lớp còn nhút nhát, thiếu tự tin và khả năng nhận thức còn chưa đồng 
đều, còn một số trẻ khả năng phát triển trí tuệ chậm, một số trẻ thể lực, sức khỏe 
yếu. Kỹ năng chơi trò chơi dân gian của trẻ còn hạn chế, trẻ chưa biết tạo nhóm 
chơi, số trẻ trong lớp đông nên ảnh hưởng đến quá trình tổ chức chơi.
2. Các biện pháp đã tiến hành:
 a. Tự học hỏi để nâng cao trình độ chuyên môn.
 Tham khảo các trò chơi dân gian tuyển chọn cho lớp mẫu giáo 4 tuổi ứng 
dụng các phương pháp về dạy học tích cực trong lĩnh vực tổ chức các trò chơi.
 Tích cực tham khảo các thông tin trên mạng internet có các nội dung liên 
quan đến trò chơi dân gian để nghiên cứu nhằm nắm chắc hơn về nội dung, hình 
thức, phương pháp tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ mầm non.
 Đồng thời tôi cũng học hỏi cách làm đồ dùng của những trò chơi mới, cách 
tạo môi trường làm giàu cảm xúc khi chơi cho trẻ, thiết kế trò chơi dân gian mới 
lấy ý kiến tham gia của ban giám hiệu, của tổ chuyên môn để chỉnh sửa cho hoàn 
thiện.
 b. Lựa chọn trò chơi dân gian phù hợp với lứa tuổi và khả năng nhận 
thức của trẻ.
 Trò chơi dân gian rất phong phú và đa dạng, không hẳn trò chơi nào cũng 
phù hợp với trẻ nhỏ. Vì thế, khi lựa chọn trò chơi dân gian giáo viên phải có sự 
cân nhắc và lựa chọn những trò chơi đơn giản, dễ hiểu và dễ nhớ đối với trẻ. Bên 
cạnh đó, trong trường mầm non lại có sự phân chia trẻ theo các độ tuổi. Mỗi độ 
tuổi lại có mức độ nhận thức và khả năng chú ý có chủ định khác nhau, các trò 
chơi cũng cần phải được lựa chọn cho phù hợp với từng độ tuổi. Chính vì thế, 
ngay từ đầu năm học giáo viên bám sát kế hoạch giáo dục năm học, trên cơ sở 
nhận thức, khả năng của trẻ trên lớp lựa chọn những trò chơi dân gian phù hợp 
đưa vào kế hoạch thực hiện. Cụ thể như sau:
 Trẻ lứa tuổi nhà trẻ và mẫu giáo bé: Khả năng chú ý có chủ định còn kém, 
nhận thức còn đơn giản. Vì vậy trẻ chỉ có thể chơi được các trò chơi đơn giản như: 
“ Lộn cầu vồng”, “ Chi chi chành chành”, “ Tập tầm vông”, “ Nu na nu nống”, “ 
Dung dăng dung dẻ”, “Mèo đuổi chuột”, “Rồng rắn lên mây”, “Bịt mắt bắt dê”, 
“Đi cầu đi quán”, “Câu ếch”, “ Kéo cưa lừa xẻ”, “ Thả đĩa ba ba”, “Oẳn tù tì”, 
(Ảnh 1,2,3)
 c. Chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi, lời đồng dao và địa điểm trước khi tổ 
chức cho trẻ chơi:
 * Chuẩn bị đồ dùng:
 Muốn trẻ tham gia vào chơi trò chơi dân gian có sự hứng thú và đạt kết quả 
cao ngoài việc tạo tình huống lôi cuốn sự tò mò của trẻ thì công việc chuẩn bị các 6
huynh là điều không thể thiếu trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ ở gia đình. 
Cha mẹ là nguồn cổ vũ động viên, khuyến khích, tạo điều kiện cho trẻ được vui 
chơi tốt hơn.
 Thông qua góc tuyên truyền, khi phụ huynh đón trả trẻ giáo viên trao đổi 
với phụ huynh, cho phụ huynh biết tầm quan trọng của trò chơi dân gian đối với 
trẻ. Hướng dẫn cho phụ huynh hướng cho con chơi trò chơi gì, chuẩn bị cho con 
đồ chơi nào. Nhờ phụ huynh dạy trẻ lời đồng dao lời nói, lời thơ của các trò chơi 
dân gian.  Đến chủ đề nào thì giáo viên lại kết hợp với phụ huynh để sưu tầm đồ 
dùng học liệu: Tranh ảnh, lịch cũ, hoạ báo, các loại hột hạt, chai nhựa, hộp nhựa, 
thùng catong, xốp, đầu video cũ, vỏ ốc, ngao, hộp sữa, ống chỉ, tre nứa, vải vụn. 
Tất cả những nguyên liệu đều đảm bảo về an toàn và đảm bảo tính khoa học, 
không gây độc hại để làm giàu thêm đồ chơi của lớp.
4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm
 Tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi dân gian vào các hoạt động trong ngày 
mang nhiều ý nghĩa thiết thực, nó có vị trí rất quan trọng trong đời sống vui chơi 
của tuổi thơ. Trẻ được tiếp cận và trực tiếp tham gia chơi các trò chơi dân gian sẽ 
giúp cho trẻ sớm hoàn thành các thói quen hoạt động có hệ thống, tính tập thể 
giúp trẻ tự tin, linh hoạt hơn trong mọi hoạt động cũng như sự phát triển sau này 
của trẻ. Thông qua trò chơi dân gian, trẻ sẽ phát triển được các giác quan, phát 
triển trí nhớ, tư duy, trí tưởng tượng, ngôn ngữ Trò chơi dân gian thực sự góp 
phần giáo dục trẻ về truyền thống văn hoá của cộng đồng các dân tộc Việt Nam, 
nhận thức sâu sắc về giá trị của trò chơi dân gian. Với những biện pháp như trên, 
tôi đã vận dụng vào tình hình thực tế trong việc tổ chức lồng ghép vào các hoạt 
động của trẻ và đã mang lại kết quả như sau:
 a. Đối với giáo viên
 Biết thêm nhiều trò chơi dân gian của nhiều vùng quê khác nhau và tổ chức 
cho trẻ trong năm học.
 Có kỹ năng làm đồ dùng đồ chơi để phục vụ tùy theo nội dung từng trò 
chơi.
 Trong quá trình tổ chức giáo viên linh hoạt, sáng tạo thu hút sự hứng thú 
tham gia của trẻ
 Tất cả giáo viên ở tổ 3- 4 tuổi nói chung và lớp tôi nói riêng đều được nhận 
thức về tầm quan trọng của trò chơi dân gian. Đặc biệt là đã nắm vững nội dung 
phương pháp, cách tổ chức của trò chơi dân gian, nhiều kinh nghiệm trong việc 
sưu tầm nguyên vật liệu.
 Giáo viên chủ động, tạo nhiều cơ hội cho trẻ được thể hiện sự sáng tạo trong 
hoạt động. Giúp giáo viên có thể lồng ghép, đan cài các hoạt động nhằm cung cấp 
những kinh nghiệm mang tính tích hợp cần cho cuộc sống của trẻ.
 b. Đối với phụ huynh
 Phụ huynh rất nhiệt tình, phấn khởi cùng các con sưu tầm hoạ báo, tranh 
ảnh, nguyên vật liệu, phế liệu...Qua đó tăng cường mối quan hệ, kết hợp giữa gia 
đình và nhà trường trong việc chăm sóc, giáo dục trẻ. Trẻ về nhà được gia đình 
dạy nhiều trò chơi dân gian gần gũi có ý nghĩa mang tính giáo dục cao 8
 Để việc tổ chức tốt các trò chơi nói chung và trò chơi dân gian nói riêng ở 
trong trường mầm non ngày một hiệu quả hơn tôi mạnh dạn đưa ra một số kiến 
nghị như sau:
 Giáo viên cần áp dụng sáng kiến thường xuyên có sự sáng tạo theo điều 
kiện thực tế ở địa phương, tránh dập khuôn tạo sự nhàm chán cho trẻ
 Hàng năm tổ chức mở rộng bồi dưỡng chuyên đề đi sâu về tổ chức trò chơi 
dân gian cho toàn bộ giáo viên được học tập, giao lưu.
 Tạo điều kiện cho giáo viên được thường xuyên dự giờ để trao đổi kinh 
nghiệm lẫn nhau về thực hiện các trò chơi dân gian và cho giáo viên học tập để 
nâng cao kỹ năng sư phạm của bản thân nhằm phục vụ tốt công tác giáo dục của 
nhà trường.
 Tổ chức hội thi “Bé với trò chơi dân gian” ở cơ sở.
 Trên đây là một vài kinh nghiệm nhỏ của tôi trong việc thực hiện “Một số biện 
pháp tổ chức tốt trò chơi dân gian cho trẻ mầm non 3-4 tuổi” dù có cố gắng rất 
nhiều nhưng trong quá trình thực hiện chắc chắn vẫn còn mắc một số thiếu sót về 
nội dung cũng như hình thức trình bày. Từ những sáng kiến này rất mong có được 
nhưng ý kiến góp ý chỉ đạo của các cấp lãnh đạo, của Ban Giám hiệu nhà trường 
giúp tôi hoàn thiện hơn, vững vàng hơn trên con đường truyền thụ kiến thức của 
mình đến với trẻ.