SKKN Một số biện pháp tổ chức trò chơi dân gian nhằm phát triển vận động cho trẻ mầm non 3-4 tuổi ở trường mầm non

 CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
 Độc lập - Tự do - Hạnh phúc
LI
 TÊN ĐỀ TÀI, SÁNG KIẾN, GIẢI PHÁP:
 “CÁC GIẢI PHÁP TỔ CHỨC TRÒ CHƠI DÂN GIAN NHẰM 
 PHÁT TRIỂN VẬN ĐỘNG CHO TRẺ 3-4 TUỔI
 Ở TRƯỜNG MẦM NON ”
 Họ và tên: Lê Thị Tâm
 Chức vụ: Giáo viên - TPCM
 Đơn vị công tác: Trường mầm non Kim Thủy
 Quảng Bình, tháng 4 năm 2020
 2
 * Điểm mới của đề tài: Dựa trên việc nghiên cứu cơ sở lý luận và thực trạng tổ 
chức các trò chơi dân gian ở lớp 3 tuổi tại trường Mầm non; đề xuất được các biện pháp 
phương pháp sáng tạo hơn cho trẻ chơi trò chơi dân gian, từ đó giúp hình thành cũng cố 
và mở rộng vốn tri thức của trẻ, làm thõa mãn nhu cầu nhận thức của trẻ, đặc biệt là 
phát triển vận động cho trẻ tại trường mầm non.
 1.2. Phạm vi áp dụng đề tài, sáng kiến, giải pháp:
 Đề tài này được nghiên cứu lần thứ nhất ở trường tôi và để tài này được áp 
dụng ở lớp Mẫu giáo 3- 4 tuổi tôi phụ trách và bước đầu được áp dụng cho khối 
mẫu giáo 3 tuổi tại đơn vị.
 * Đề tài này được kết cấu theo những nội dung chính sau đây:
 1. Phần mở đầu.
 2. Phần nội dung.
 3. Phần kết luận.
 Tuy nhiên, đề tài này cũng không tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót, rất 
mong quý đọc giả, bạn bè, đồng nghiệp và các đồng chí cán bộ quản lý, lãnh đạo 
ngành góp ý, giúp đỡ để đề tài được hoàn thiện hơn.
 2. PHẦN NỘI DUNG
 2.1. Thực trạng của nội dung cần nghiên cứu:
 Năm học 2019 - 2020, được sự phân công của Ban giám hiệu Nhà trường, tôi 
phụ trách lớp Mẫu giáo Bé ghép các độ tuổi. Với tổng số 21 cháu, trong đó có 3 trẻ 
độ tuổi mẫu giáo nhỡ và 15 trẻ độ tuổi mẫu giáo bé, 3 trẻ độ tuổi nhà trẻ. Qua một 
thời gian giảng dạy, bản thân tôi gặp một số thuận lợi và khó khăn sau:
 * Thuận lợi:
 Được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Ngành, sự tạo điều kiện về mọi mặt của 
Ban giám hiệu nhà trường, tổ chuyên môn. Điều kiện cơ sở vật chất phục vụ cho hoạt 
động của trẻ khá đầy đủ, phong phú, thuận lợi cho quá trình thực hiện nhiều hoạt động. 
 Tôi có nhiều năm tham gia trực tiếp dạy học ở trường mầm non, tích cực tham gia 
các lớp đào tạo nên trình độ chuyên môn đạt trên chuẩn (Đại học sư phạm mầm non), 
năng lực sư phạm vững vàng, có nhiều kinh nghiệm trong giảng dạy. 
 Luôn học hỏi và tìm tòi hiểu biết thêm một số trò chơi dân gian thông qua 
bạn bè, đồng nghiệp và sách báo, internetTrong lớp luôn tạo được sự đồng 
thuận, thống nhất phương pháp giữa hai giáo viên với nhau. 
 Bản thân tôi lớn lên ở vùng nông thôn nên cũng biết một số trò chơi dân gian 
truyền miệng. Tôi rất thích các trò chơi dân gian Việt Nam và sưu tầm được rất 
nhiều trò chơi dân gian thú vị và đặc sắc, phù hợp với trẻ mẫu giáo.
 Trẻ ở lớp tôi chủ nhiệm có nhiều cháu mạnh dạn, tự tin, thông minh và thích tham 
gia vào trò chơi, đặc biệt là trò chơi dân gian, một số trẻ biết phối hợp cùng cô.
 4 Trò chơi dân gian rất phong phú và đa dạng, không hẳn trò chơi nào cũng phù 
hợp với trẻ nhỏ. Vì thế, khi lựa chọn trò chơi dân gian giáo viên phải có sự cân 
nhắc và lựa chọn những trò chơi đơn giản, dễ hiểu và dễ nhớ đối với trẻ. Bên cạnh 
đó, trong trường mầm non lại có sự phân chia trẻ theo nhiều độ tuổi. Mỗi độ tuổi 
lại có mức độ nhận thức và khả năng chú ý có chủ định khác nhau, các trò chơi 
cũng cần phải được lựa chọn cho phù hợp với từng độ tuổi. Chính vì thế, ngay từ 
đầu năm học giáo viên cần xây dựng kế hoạch giáo dục phù hợp với độ tuổi, với 
nhóm lớp mình phụ trách, sau đó bám sát kế hoạch giáo dục năm học, trên cơ sở 
nhận thức, khả năng của trẻ trên lớp lựa chọn những trò chơi dân gian phù hợp đưa 
vào kế hoạch thực hiện. Nhằm mục đích:
 + Tạo cho trẻ cảm giác vui vẻ, thoải mái khi chơi và hứng thú khi tham gia 
vào trò chơi.
 + Giúp trẻ phát triển vận động của đôi bàn tay ngày một khéo léo, nhanh nhẹn 
hơn khi tham gia với một số trò chơi dân gian.
 + Giúp trẻ phát huy được khả năng của mình, trẻ có thể chơi trò chơi một 
cách dễ dàng, tránh làm khó trẻ như vậy trẻ sẽ dễ bị chán. 
 Cụ thể :
 Trẻ lứa tuổi nhà trẻ và mẫu giáo bé: khả năng chú ý có chủ định còn kém, 
nhận thức còn đơn giản. Vì vậy trẻ chỉ có thể chơi được các trò chơi đơn giản như: 
“Lộn cầu vồng”, “Chi chi chành chành”, “Tập tầm vông”, “Nu na nu nống”, “Dung 
dăng dung dẻ” “Kéo co”, “Mèo đuổi chuột”, “Rồng rắn lên mây”, “Bịt mắt bắt dê”, 
“Đi cầu đi quán”, “Câu ếch”, “Kéo cưa lừa xẻ”, “Thả đĩa ba ba”, “Oẳn tù tì” ..
 * Giải pháp thứ hai: Chuẩn bị đồ dùng, đồ chơi, lời đồng dao và địa điểm 
trước khi tổ chức cho trẻ chơi:
 * Chuẩn bị đồ dùng đồ chơi: 
 Đồ dùng đồ chơi của trò chơi dân gian cũng thật sự phong phú và mang đặc thù 
riêng biệt, mỗi trò chơi có mỗi loại đồ dùng tương ứng, nếu thiếu nó thì chúng ta không 
thể thực hiện được. Chính vì vậy, muốn tổ chức một trò chơi dân gian có hiệu quả thì 
giáo viên cần phải tìm hiểu trước về cách chơi và luật chơi, cũng như các đồ dùng trong 
trò chơi cần đến. Để từ đó có thể chuẩn bị đầy đủ những thứ cần thiết cho một trò chơi 
và tổ chức được tốt. Ví dụ như: Trò chơi “Bịt mắt bắt dê”, nếu thiếu tấm vải bịt mắt thì 
không thể thực hiện được, hay trò chơi “cắp cua” nếu không có những viên sỏi thì cũng 
không thể tổ chức được
 * Cho trẻ đọc thuộc lời ca đồng dao trong trò chơi: Khác với các trò chơi vận 
động và các trò chơi khác, trò chơi dân gian trong quá trình chơi, trẻ không chỉ thực 
hiện vận động mà chúng thường vừa chơi, vừa hát hoặc đọc bài đồng dao nào đó. Các 
bài đồng dao khiến cho không khí vui chơi trở nên vui vẻ và nhộn nhịp hơn. Mặc dù, 
 6 + Với hoạt động chung và hoạt động chiều chủ yếu diễn ra trong phòng học, nên 
tổ chức các trò chơi tĩnh nhằm phát triển nhận thức cho trẻ như “Ô ăn quan”, “Tập tầm 
vông”,Đặc biệt khi tích hợp trò chơi dân gian trong hoạt động chung, giáo viên cần 
lựa chọn trò chơi phù hợp với đặc điểm của từng lĩnh vực.
 + Với lĩnh vực phát triển thể chất: nên lựa chọn các trò chơi vận động nhằm rèn 
luyện thân thể khoẻ mạnh, hoạt bát và năng động. Nhiều trò chơi đòi hỏi trẻ phải mạnh 
mẽ, nhanh chân, nhanh mắt, nhanh miệng. Trẻ phải có sức khỏe mới có thể vui chơi và 
ngược lại vui chơi giúp cho trẻ thêm khỏe mạnh và năng động. Tôi thay thế trò chơi 
vận động bằng trò chơi dân gian như kéo co, cướp cờ, đẩy gậy, nhảy dây
 + Ví dụ: Trò chơi “Chi chi chành chành” lại buộc trẻ phải phải nhanh tay và 
nhanh miệng để rút tay ra khi câu đồng dao cuối cùng được đọc lên, nếu không 
nhanh ngón tay sẽ bị giữ lại, và như thế sẽ bị thua cuộc.
 + Đối với lĩnh vực phát triển nhận thức, ngôn ngữ nên chọn những trò chơi 
nhằm phát triển nhận thức, ngôn ngữ. Rèn luyện khả năng ghi nhớ và tư duy cho 
trẻ. Ví dụ trò chơi “Chồng nụ chồng hoa” có nhiều mức độ chơi từ một nụ, hai nụ, 
rồi đến ba nụ, năm hoa trẻ phải vượt qua từng mức độ. Do vậy tôi phải kích 
thích sự cố gắng, dẻo dai ở trẻ để hoàn thành trò chơi ở mức cao nhất.
 + Với lĩnh vực phát triển thẩm mỹ (âm nhạc) nên chọn các trò chơi có 
giai điệu và lời hát như các trò chơi: “Tập tầm vông”, “Vuốt ve ve vuốt”, “Thả 
đỉa ba ba”
 + Riêng những trò chơi mới trẻ chưa biết thì tôi tổ chức hướng dẫn cho trẻ 
vào các hoạt động chiều.
 - Ngoài ra khi lựa chọn các trò chơi dân gian trong hoạt động chung, một điều cần 
đặc biệt lưu ý đó là: phải lựa chọn trò chơi phù hợp với đề tài và chủ đề của bài dạy.
 + Đối với chủ đề “Thế giới động vật” có thể tổ chức các trò chơi: “Bịt mắt bắt 
dê”, “Mèo đuổi chuột”
 + Chủ đề “Thế giới thực vật” có thể cho trẻ chơi trò chơi: “Trồng nụ trồng hoa”
 +Chủ đề “Tết và mùa xuân” là thời điểm thích hợp để giới thiệu cho trẻ các 
trò chơi truyền thống của dân tộc trong dịp lễ tết như: “Kéo co”; “Cướp cờ”;.
 * Giải pháp thứ tư: Tạo hứng thú cho trẻ tham gia chơi: 
 - Trò chơi dân gian mang tính vui nhộn, tập thể, trò chơi có luật nhưng thoải mái 
với người chơi, phù hợp với từng lứa tuổi. Vì vậy đây là môi trường giáo dục cho trẻ tốt 
về đức tính tích cực, hòa đồng và cách làm việc theo nhóm. Để tạo hứng thú cho trẻ tôi 
phải chuẩn bị đầy đủ như: Người chơi, phổ biến luật chơi, cách chơi, đồ chơi, địa điểm, 
lời caSau đó, nhấn mạnh ý nghĩa của trò chơi nhằm thu hút trẻ vào trò chơi. Có thể 
sử dụng một số biện pháp thu hút như sau:
 + Giới thiệu đồ dùng đồ chơi của trò chơi phải thật đẹp, bắt mắt để trẻ tò mò.
 8 giúp cho trẻ sớm hoàn thành các thói quen hoạt động có hệ thống, tính tập thể giúp 
trẻ tự tin, linh hoạt hơn trong mọi hoạt động cũng như sự phát triển sau này của trẻ. 
Thông qua trò chơi dân gian, trẻ sẽ phát triển được các giác quan, phát triển trí 
nhớ, tư duy, trí tưởng tượng, ngôn ngữ Trò chơi dân gian thực sự góp phần giáo 
dục trẻ về truyền thống văn hoá của cộng đồng các dân tộc Việt Nam. Nhận thức 
sâu sắc về giá trị của trò chơi dân gian. Với những biện pháp như trên, tôi đã vận 
dụng vào tình hình thực tế trong việc tổ chức lồng ghép vào các hoạt động của trẻ 
mẫu giáo 3- 4 tuổi, và đã mang lại kết quả cao.
 * Kết quả đạt được: 
 * Đối với trẻ
 Nội dung Tỉ lệ trẻ đạt So với đầu năm
- Trẻ yêu thích, hứng thú tham gia trò chơi dân gian 21/21 =100% Tăng 62%
- Hiểu biết về trò chơi dân gian 16/21 = 76% Tăng 52%
- Trẻ tự tổ chức trò chơi dân gian với bạn trong lớp 16/21 = 76% Tăng 62%
- Phát triển thể lực 20/21 = 95% Tăng 48%
- Tinh thần đoàn kết, ý thức tập thể 19/21 = 90% Tăng 43%
 - Đa số trẻ đều được mở rộng vốn hiểu biết của mình về các trò chơi dân gian, 
các phong tục truyền thống của dân tộc.
 - Trẻ nhanh nhẹn, năng động, tự tin tham gia vào các hoạt động tập thể, hồn 
nhiên trong giao tiếp với mọi người xung quanh.
 - Một số trẻ đã tự mình nói lái lại lời một số câu trong bài đồng dao cho nhóm 
chơi. Và ngoài ra san sẽ cùng cô một số trò chơi mà trẻ biết.
 - Trò chơi dân gian còn giúp các trẻ trong lớp tôi thêm gắn bó với nhau, nâng 
cao tinh thần đoàn kết và ý thức tập thể của trẻ.
 * Đối với bản thân:
 - Vốn hiểu biết khá phong phú về các trò chơi dân gian. Biết cách xây dựng 
lồng ghép các trò chơi dân gian vào các hoạt động trong ngày.
 - Có kỹ năng làm đồ dùng đồ chơi để phục vụ tùy theo nội dung từng trò chơi.
 - Trong quá trình tổ chức giáo viên linh hoạt, sáng tạo thu hút sự hứng thú tham 
gia của trẻ.
 * Đối với phụ huynh:
 - Nhận thức rỏ tầm quan trọng của việc cho trẻ chơi trò chơi dân gian.
 - Trẻ về nhà được gia đình dạy nhiều trò chơi dân gian gần gũi có ý nghĩa 
mang tính giáo dục cao.
 - Hỗ trợ một số nguyên vật liệu để cô trẻ cùng làm đồ chơi phục vụ các trò chơi.
 * Với những việc làm cụ thể và những kết quả đạt được sau khi áp dụng đề 
tài. Bản thân tôi rút ra bài học kinh nghiệm như sau:
 10