SKKN Một số phương pháp, biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi khám phá khoa học qua hoạt động thí nghiệm, quan sát hiện tượng

 Sáng kiến kinh nghiệm: “Một só biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi khám phá khoa học qua 
hoạt động thí nghiệm, quan sát hiện tượng”
tham gia thí nghiệm, cùng chơi cùng trải nghiệm. Hình thành cho trẻ trí tưởng 
tượng và phát triển tư duy, ngôn ngữ trí nhớ lâu bền. Mục đích cuối cùng là tạo cơ 
hội cho trẻ được trải nghiệm đó là việc hình thành và rèn luyện kỹ năng dự đoán, 
quan sát phân nhóm chia sẻ kinh nghiệm của bản thân với các bạn.
 Mặt khác biến trẻ thành chủ thể tích cực, có kiến thức phong phú và đa dạng 
về thế giới xung quanh, thúc đẩy sự phát triển trí tuệ trong giai đoạn đầu đời. Bằng 
kiến thức, kinh nghiệm và sự say mê sáng tạo của mình. Tôi nảy sinh ra ý tưởng 
cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi khám phá khoa học qua hoạt động thí nghiệm, quan sát 
hiện tượng. 
 2. Cơ sở thực tiễn.
 “ Khám phá khoa học”- một thuật ngữ đối với trẻ mầm non nghe qua tưởng 
chừng như quá xa vời và nó có cái gì đó cao siêu quá.Nhưng thực chất đó chỉ là 
những gì hết sức quen thuộc, gần gủi thường diễn ra xung quanh cuộc sống của trẻ 
hàng ngày. Trong những năm qua việc dạy trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi khám phá khoa 
học qua hoạt động thí nghiệm, quan sát hiện tượng còn hạn chế nên chưa phát huy 
được tính tích cực, sáng tạo của trẻ, cã phÇn ¶nh h­ëng ®Õn viÖc ch¨m sãc gi¸o dôc 
trÎ .Víi yªu cÇu dạy học lấy trẻ làm trung tâm thì việc cho trẻ khám phá khoa học 
qua hoạt động thí nghiệm, quan sát hiện tượng là việc làm hết sức cần thiết và quan 
trọng của mỗi một giáo viên mầm non nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc giáo 
dục trẻ phù hợp với tình hình hiện nay .
 Bên cạnh đó, trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày thường có rất nhiều sản 
phẩm bị loại bỏ không cần phải mua mà ta có thể sử dụng chúng để thực hiện các 
thí nghiệm như vỏ chai , chai nhựa, mảnh gổ nhỏ hay miếng sắt vụn 
 Từ những lý do trên, bản thân tôi là một giáo viên mầm non, tôi đã dựa vào 
kinh nghiệm của những người đi trước và kinh nghiệm của bản thân tôi xin đưa 
ra “Một số phương pháp, biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi khám phá khoa 
học qua hoạt động thí nghiệm, quan sát hiện tượng”.
 * Khảo sát thực trạng.
 Quá trình thực hiện việc chăm sóc giáo dục trẻ ở độ tuổi 3-4 tuổi, trong một 
năm qua bản thân tôi đã gặp một số thuận lợi và khó khăn sau:
 - Thuận lợi.
 Bản thân nhận được sự quan tâm giúp đỡ, chỉ đạo sâu sát của ban giám hiệu 
nhà trường để tôi thực hiện tốt nhiệm vụ của mình, được nhà trường đầu tư về cơ 
sở vật chất tạo điều kiện cho tôi tích cực tham gia vào các lớp học đào tạo nên trình 
độ chuyên môn khá vững vàng.
 Đa số phụ huynh quan tâm đến việc học tập của con em mình, phối hợp 
thường xuyên với giáo viên
 Các giáo viên trong trường luôn quan tâm, giúp đỡ lẫn nhau.
 2
 Giáo viên thực hiện: Nguyễn Thị Thanh Lan - Trường MN An Thủy Sáng kiến kinh nghiệm: “Một só biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi khám phá khoa học qua 
hoạt động thí nghiệm, quan sát hiện tượng”
 - Thí nghiệm phải phù hợp với nội dung chủ điểm trẻ đang học.
 - Dựa vào nguyên vật liệu thiên nhiên, phế liệu sẳn có trong địa phương để 
lên kế hoạch nội dung cho thí nghiệm đó.
 Ví dụ: Chủ điểm: “Một số đồ chơi của bé” cô giáo cho trẻ hoạt động khám 
phá vật nào nổi vật nào chìm. Chuẩn bị một chậu nước, một miếng sắt, một miếng 
gỗ, một miếng nhựa, một cục nam châm.
 +Bước 1: Cho trẻ tiếp xúc nhiều lần với đối tượng sắp thả vào nước, sau đó 
cho trẻ gọi tên các đồ vật đó bằng câu hỏi: Đây là cái gì? Làm bằng gì?
 +Bước 2: Cho trẻ lần lượt thả các đồ vật đó vào thau nước trẻ được quan sát 
và phát hiện vật nào nổi ( gổ, nhựa), vật nào chìm (nam châm, sắt)
 +Bước 3:Lựa chọn và phân loại vật nào nổi để âng một bên, vật nào chìm để 
sang một bên sau đó cô giáo giải thích vì sao vật này lại nổi, vật kia lại chìm
 +Bước 4: Cô giáo tổng hợp đánh giá, hôm nay trẻ đã làm được gì, phát hiện 
điều gì?.
 3.2. Tìm kiếm, nghiên cứu các thí nghiệm và chọn nguyên vật liệu.
 Tư duy của trẻ là tư duy trực quan hình tượng, nên việc sử dungjncacs hoạt 
động thí nghiệm trong trong giảng dạy trẻ khám phá khoa học là rất quan trọng. 
Đặc biệt, trẻ ở độ tuổi này rất thích tự tìm tòi, khám phá những điều mới lạ trong 
cuộc sống, qua thao tác với các đồ vật thí nghiệm, trẻ sẽ tích lũy thêm kinh nghiệm 
và hiểu biết nhiều hơn. Nếu trong một tiết học, cô không sử dụng đồ dùng trực 
quan thì sẽ không thu hút được sự chú ý của trẻ và trẻ chóng chán, khiến chất 
lượng dạy và học không cao. Đồ dùng trực quan là một minh họa sinh động để 
giúp trẻ chú ý và tiếp thu một cách nhanh chóng nội dung vấn đề cô cần truyền đạt. 
Chính vì vậy khi tìm kiếm, nghiên cứu các thí nghiệm và chọn nguyên vật liệu phải 
đảm bảo được những tính sau:
 - Lựa chọn các hoạt động thí nghiệm vừa sức với trẻ.
 - Góc dành riêng cho trẻ khám phá gồm sách, các dụng cụ thí nghiệm đơn 
giản và những vật có thể sờ, mó, nếm ,ngửi như cân, chai, lọ nhựa, nam châm, hột 
hạt( Đảm bảo an toàn và vệ sinh cho trẻ)
 - Đảm bảo tính sư phạm, hấp dẫn, kích thích trí tò mò của trẻ, trẻ có thể 
thao tác với 1 nguyên liệu dễ tìm trong nhiều thí nghiệm.
 Ví dụ: Từ một chai nhựa trẻ có thể thả vào chậu nước xem chai nhựa chìm 
hay nổi. Trẻ thả vào mỗi chai nhựa một vật khác nhau như viên sỏi, gạo, lá 
khôtrẻ sẽ phát hiện được âm thanh phát ra từ những chai nhựa đó
 3.3. Cho trẻ được hoạt động mọi lúc mọi nơi
 Khi cô đã biết được đặc điểm tâm sinh lý, trình độ nhận thức của trẻ. Qua 
hoạt động cô giao nhiệm vụ cho trẻ, tạo cơ hội gợi mở ở trẻ, còn trẻ tự tìm tòi 
 4
 Giáo viên thực hiện: Nguyễn Thị Thanh Lan - Trường MN An Thủy Sáng kiến kinh nghiệm: “Một só biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi khám phá khoa học qua 
hoạt động thí nghiệm, quan sát hiện tượng”
 Để hoàn thành tốt công tác chăm sóc và giáo dục trẻ thì cần có sự phối hợp 
và hỗ trợ cho nhau giữa gia đình và nhà trường. Để thực hiện tốt sự phối hợp đó tôi 
đã mạnh dạn chia sẽ suy nghĩ với phụ huynh về tầm quan trọng của việc chăm sóc 
giáo dục trẻ mầm non, trong đó có nội dung dạy trẻ khám phá khoa học qua các 
hoạt động thí nghiệm, quan sát hiện tượng, để từ đó phụ huynh có nhận thức đúng 
đắn và xác định vai trò của mình trong việc chăm sóc giáo dục trẻ đặc biệt là giúp 
trẻ được trải nghiệm qua các thí nghiệm khám phá thế giới xung quanh. 
 - Lên kế hoạch hoạt động tuần, ngày đầy đủ rồi trao đổi trực tiếp với phụ 
huynh trong giờ đón trẻ, trả trẻ để phụ huynh biết được kiến thức, kỹ năng trẻ sẽ 
học gì? Qua đó xây dựng mối quan hệ gắn bó giữa giáo viên và phụ huynh và các 
thành viên trong gia đình trẻ để cùng tạo ra các hoạt động cho trẻ trải nghiệm.
 - Cô giáo tuyên truyền, vận động phụ huynh đóng góp nhiều chai lọ, nguyên 
vật liệu địa phương để có nhiều sản phẩm phục vụ cho hoạt động
 - Nhắc phụ huynh thường xuyên đưa đón trẻ để biết được thông tin, hàng 
ngày theo dõi bảng tuyên truyền, kế hoạch tuần, ngày của cô.
 - Giúp trẻ và báo cáo kết quả trẻ đã làm được gì ở nhà.
 - Thường xuyên giúp đỡ trẻ khi trẻ hứng thú khám phá hoạt động thử 
nghiệm.
 - Huy động phụ huynh tham gia đóng góp theo lòng hảo tâm về cơ sở vật 
chất: Cây cảnh,băng đĩa, sách báo củ, chai lọtham gia đóng góp công, nguyên 
vật liệu địa phương, thơ ca, hò vè, tranh ảnh để tạo môi trường cho trẻ hoạt động.
 - Sau mỗi lần cho trẻ thực hành làm thí nghiệm, tôi thông báo kết quả kịp thời 
với phụ huynh để phụ huynh bồi dưỡng thêm cho cháu, đặc biệt là những cháu còn 
rụt rè, còn hạn chế về ngôn ngữ..
 4. Kết quả và bài học kinh nghiệm.
 4.1. Kết quả.
 Qua việc lựa chọn và sử dụng một số biện pháp giúp trẻ khám phá khoa 
học qua hoạt động thử nghiệm quan sát hiện tượng. Đây là hoạt động thiết thực 
góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ và trong quá trình thực các 
biện pháp trên tôi đã thu được một số kết quả sau:
 *Đối với bản thân:
 - Đã hiểu rõ hơn mục đích, ý nghĩa hoạt động khám phá khoa học, hoạt động 
thử nghiệm
 - Đã tạo mối quan hệ gắn kết giữa phụ huynh, tạo sự thân thiện giữa cô và 
trẻ, giữa cô với phụ huynh
 - Đã đưa chất lượng của lớp mình lên cao hơn
 * Đối với trẻ:
 6
 Giáo viên thực hiện: Nguyễn Thị Thanh Lan - Trường MN An Thủy Sáng kiến kinh nghiệm: “Một só biện pháp giúp trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi khám phá khoa học qua 
hoạt động thí nghiệm, quan sát hiện tượng”
 Cần có sự phối kết hợp với phụ huynh một cách khéo léo, lôi cuốn phụ 
huynh để phụ huynh cùng đóng góp các vật liệu sẳn có ở địa phương.
 C. KẾT LUẬN.
 Việc giúp trẻ đặc biệt là trẻ mẫu giáo bé 3-4 tuổi khám phá khoa học qua 
hoạt động thí nghiệm, quan sát hiện tượng nhằm nâng cao hiệu quả chất lượng 
giảng dạy trẻ , là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng không thể thiếu được của 
người giáo viên. Công việc này nó xuyên suốt cả quá trình hoạt động học và chơi 
của trẻ ở bất cứ độ tuổi nào. Do đó mỗi một giáo viên phải hiểu rõ mục đích ý 
nghĩa hoạt động khám phá khoa học, hoạt động thí nghiệm.Đối với trẻ để xây dựng 
kế hoạch chọn thí nghiệm phù hợp với trẻ và tình hình thực tế biết tìm ra các giải 
pháp sáng tạo trong khi làm thí nghiệm để thực hiện tốt chất lượng chăm sóc giáo 
dục trẻ. 
 Trên đây là một số bài học kinh nghiệm mà bản thân tôi đúc rút ra từ tình 
hình thực tế giảng dạy.Tuy nhiên bài sáng kiến kinh nghiệm của tôi cũng không 
tránh khỏi những hạn chế, kính mong sự góp ý, giúp đỡ của hội đồng sư phạm nhà 
trường, bạn bè đồng nghiệp, phòng giáo dục đào tạo để tôi có nhiều kinh nghiệm 
hơn trong công tác giảng dạy.
 Tôi xin chân thành cảm ơn!
 8
 Giáo viên thực hiện: Nguyễn Thị Thanh Lan - Trường MN An Thủy